Avropa.info xəbər verir ki, Zelenski  Ankara  Esenboğa hava limanında (dünən Türkiyəni tərk etməzdən əvvəl)  media qurumlarının  suallarını cavablandırıb .

ABŞ-ın  Rusiya ilə münasibət qurmasının  ABŞ-ın öz qərarı olduğunu bildirən Zelenski, “Biz onların (Rusiya prezidenti Vladimir) Putini siyasi təcriddən çıxardıqlarını müşahidə edirik, lakin bu, onların qərarıdır, bunu müzakirə edirlər” deyib. dedi.

Zelenski Ukraynanın müharibəni sona çatdırmaq üçün danışıqlarda iştirak etməməsini tənqid edərək, “Onlar müharibəni bitirmək üçün planlarımız olduğunu söyləyəndə bu, bizə suallar yaradır. Biz haradayıq? Bu danışıqlar masasında haradayıq? Bu  müharibə  Ukraynanın daxilində gedir. Putin amerikalıları yox, ukraynalıları öldürür. Avropalılar, ukraynalılar da deyil” dedi. danışdı.

Ukraynasız danışıqların aparıla bilməyəcəyini vurğulayan  Zelenski, “İstədiyinizi müzakirə edə bilərsiniz, amma bizi bizsiz müzakirə etsəniz, bunu qəbul etməyəcəyimizi açıq şəkildə bildiririk” dedi. ifadəsini işlətdi.

Zelenski ABŞ-ın Ukraynanın tərəfində olduğunu düşündüyünü paylaşaraq, “Cənab (ABŞ prezidenti Donald) Trampın daha çox bizim tərəfimizdə olmasını istərdim. ABŞ-ın bir çoxu, həm Respublikaçılar, həm də Demokratlar iki partiyalı sistemdə bizi dəstəkləyir. Təbii ki, bu dəstəyi itirmək istəmirəm” dedi. dedi.

“Biz heç bir qitənin xammal mərkəzi olmaq istəmirik”

Trampın müharibəni bitirmək vədinin gerçəkləşməsini istədiklərini ifadə edən Zelenski, prosesi müşahidə edəcəklərini bildirib.

Ukraynanın işğal altındakı bölgələri azad edilərsə və təbii sərvət yataqları qorunsa, investisiyalara açıq olacaqlarını vurğulayan Zelenski, “Biz heç bir qitə üçün xammal mərkəzi olmaq istəmirik. Burada dost və ya tərəfdaş olmaq faktoru olmayacaq. Konstitusiyamızda belə yazılıb. Prezident olaraq mən öz torpaqlarımızı pozmaq istəmirəm və konstitusiyamızı qoruyacağam” dedi. ifadələrdən istifadə etdi.

Ərdoğana təşəkkürlər: Danışıqlarımız həmişə konkret mövzularda olub

Prezident Rəcəb Tayyib Ərdoğan və xanımı Əminə Ərdoğana təşəkkür edən Zelenski, “Prezidentlə görüşlərimiz hər zaman konkret məsələlər ətrafında idi. Bu gün yenə çox konkret danışıqlar apardıq. Təbii ki, bütün təfərrüatlara girə bilmərik, amma deyə bilərəm ki, xoşuma gəldi”. dedi.

Zelenski nə olursa olsun beynəlxalq hüququn, suverenliyin və ərazi bütövlüyünün hər zaman dəstəklənməli olduğuna diqqət çəkərək, “On minlərlə, yüz minlərlə insanın həyatını itirməsindən, yetimlərdən, evlərin dağıdılmasından gedir. Ona görə də fürsətdən istifadə edib, ukraynalı yetimləri öz evinizdə evinizdə qəbul etdiyiniz üçün sizə təşəkkür etmək istəyirəm” dedi. danışdı.

“Biz ədalətli, davamlı və davamlı sülh istəyirik”

Prezident Zelenski müharibənin bir an əvvəl bitməsini istədiklərini bildirib və deyib:

“Biz ədalətli sülh, davamlı sülh, davamlı sülh istəyirik. Ölkəmizə ölümün bir daha gəlməsini istəmirik. Biz bunun yeni bir Suriya olmasını istəmirik. Bütün bunları istəmirik. Çox ədalətli bir mövqedir ki, bunların hamısını istəmirik. Bütün qatillər cəzalandırılmalıdır. Bütün bu məqamlarda ən vacib şeylərdən biri də odur ki, xalqla birlikdə irəliləməliyik, amma müharibənin sonunu xalqla təmin edə bilmərik. onda bu, əlbəttə ki, müharibənin qaynar mərhələsinin başa çatması istiqamətində mühüm addımdır”.

“Biz Avropa İttifaqı kimi böyük bazara qoşulmalıyıq”

ABŞ prezidenti Donald Trampla da müharibənin bitməsi ilə bağlı danışdıqlarını deyən Zelenski, “Putinin aldada biləcəyini hər zaman nəzərə almalıyıq. Minsk razılaşmalarından sonra onunla Fransada da razılaşdıq. Atəşkəs olacaqdı. Lakin o, bunu pozdu və yenidən müharibəyə başladı”. dedi.

Ukraynanın yeni müharibənin qarşısını almaq üçün NATO-ya üzv olmasına toxunan Zelenski, “Prezident Ərdoğan da bunu bilir və özü də Ukraynanın gələcək NATO üzvlüyünü dəstəklədiyini bəyan edib. O, bunun əhəmiyyətini anlayır və Avropada bir çox insan bunu anlayır. Avropa liderlərinin 99 faizi bizim NATO üzvlüyünü dəstəkləyir. Slovakiya, Macarıstan, Almaniya və ABŞ-ın bu fikri hələ ki, hər kəsin dəstəklədiyini bilmirik.” danışdı.

“NATO olmasa, hansı zəmanətlərdən danışacağıq?” O, ölkəsinin güclü ordusunun olduğunu, lakin ordunu dəstəkləmək üçün daim silah və pula ehtiyac olduğunu vurğulayıb.

İqtisadi təhlükəsizlik zəmanətlərinə ehtiyac duyduqlarını da ifadə edən Zelenski, “Bunun üçün Avropa Birliyi kimi böyük bir bazara qoşulmalıyıq” dedi. danışdı.

Zelenski, əgər hamı Putinin müharibəyə qayıtmayacağına əmin olsa, Ukraynaya qoşun yeritmək barədə bunları deyib:

“Əgər hamı Putinin yenidən müharibəyə qayıtmayacağına əmindirsə, o zaman biz Ukraynada qüvvələr yerləşdirməkdə niyə tərəddüd edirik? Nəticədə, bunun bir daha baş verməyəcəyi ssenarisindən başlayırıq. Bu gün prezident Ərdoğanla təhlükəsizlik zəmanətlərinin bu aspektini müzakirə etdik”.

“Bu müharibəni bitirmək üçün hər şeyi edəcəyik”

Zelenski Ukraynanın müəyyən gözləntilərinin olduğunu bildirib və belə davam edib:

“Ona görə də danışıqlar masası arxasında Putin müharibəyə qayıtmaq istəsə, onu dayandıracaq insanlar olmalıdır. Bizə real, sadəcə söz yox, konkret təhlükəsizlik zəmanəti verə bilər. Biz belə bir dialoqa hazırıq. Biz diplomatiyanın nə olduğunu bilirik. Təbii ki, mən Putinlə danışmağı çox sevmirəm. Biz düşmənlərik və bizim düşmənçiliyimiz davam edir. Çünki bu, hər şeyi açıq şəkildə apara bilmərik. Müharibə ilə hər şey bitməlidir Bu şahmatda atdığınız addım bəzən onlarla, bəzən yüzlərlə, bəzən minlərlə insanın ölümünə səbəb olur”.

Ukrayna prezidenti Zelenski ABŞ-Rusiya ikitərəfli münasibətləri ilə bağlı bunları deyib:

“İstəsək də, istəməsəm də, bu, onların ikitərəfli əməkdaşlığı və ABŞ-ın öz qərarıdır. Əks halda, təbii ki, biz müşahidə edirik ki, onlar Putini siyasi təcriddən çıxarırlar, lakin bu, onların qərarıdır, danışıqlar aparırlar. Lakin hər dəfə “Bu, müharibəni bitirmək planlarımızdır” deyiləndə, bu, bizdə suallar yaradır. Bu, Ukraynanın daxilində hara gedir? ans, amerikalılar deyil, avropalılar deyil, yenə də bizim ağrımız çox böyükdür və buna görə də bizsiz danışıqlar apara bilməzsiniz, amma biz bunu qəbul etməyəcəyimizi açıq şəkildə bildiririk.

Müharibənin bitməsi üçün danışıqlarda həm Ukraynanın, həm də Rusiyanın masa arxasında olması lazım olduğuna işarə edən Zelenski, masada təkcə Avropa İttifaqının deyil, Avropa qitəsinin də təmsil olunmasının vacibliyini qeyd edib.

Avropanın danışıqlar masasında təmsil olunması ilə bağlı Fransa prezidenti Emmanuel Makronla görüşdüyünü bildirən Zelenski, “Fransada Avropa İttifaqı liderləri ilə görüşdü. Mən bilirəm ki, daha bir neçə görüş olacaq. Bu gün prezident Ərdoğanla yenidən görüşdüm və xəbərimiz olmayan görüşləri nəzərə almırıq”. dedi.

Tramp Zelenskini tənqid etdi: Siz bunu üç il əvvəl bitirməli idiniz

“Bizə zəng etmədilər”

Səudiyyə Ərəbistanının paytaxtı Ər-Riyadda keçirilən ABŞ-Rusiya görüşü ilə bağlı Zelenski, “Görüş tarixi mənim oraya səfərimlə üst-üstə düşdü. Bunun oyun kimi görünməsini istəmirəm. Bu oyun deyil. Biz Ukraynaya olan inamı itirmək istəmirik. Çünki çoxlu təsadüflər var. Bizi dəvət etmədilər” dedi. danışdı.

Təmiz, şəffaf və ədalətli görüş istədiyini deyən Zelenski: “İstədiyim tək şey budur. Bu şəffaflığı itirmək istəmirəm. Tərəfdaşlarımızın bizə etibar etməməsini istəmirəm. Təəssüf ki, bu oyunlar ukraynalıların psixi və psixoloji vəziyyətinə təsir edir. Ukraynalılar özlərini aldadılmış kimi hiss edirlər. Xalqımın hissləri ilə oynanılmasını istəmirəm”. ifadələrdən istifadə etdi.

Zelenski Ukraynasız müharibəyə son qoymaq üçün görüşün keçirilə bilməyəcəyini, ABŞ rəsmilərinin yaxın vaxtlarda Kiyevə səfər edəcəyini və Trampla görüşməyi də düşündüyünü bildirib.

Zelenski Putinin Moskva administrasiyasının onun legitim lider olmaması ilə bağlı tənqidi sualına belə cavab verib:

“Ukraynada mövcud qanunvericiliyə görə, müharibə davam edərkən  heç bir seçki keçirilə bilməz  . Bu, fövqəladə vəziyyət haqqında qanunvericilikdə və konstitusiyada yazılıb. Konstitusiyada deyilir ki, “Müharibə vəziyyəti bitənə qədər heç bir seçki keçirilə bilməz”.” Hesab edirəm ki, bu, hər bir ölkənin konstitusiyasında var və bütün vəzifələri indiki prezident öz üzərinə götürür və həyata keçirir.

Söhbət demokratik seçkidən gedirsə, 8,5 milyon insanın xaricdə olduğu üçün iştirak edə bilmədiyi seçkini necə qəbul edək? Orada 8,5 milyon insanın səs verməsi üçün lazım olan infrastruktur hələ mövcud deyil. Müvəqqəti işğal olunmuş ərazilərdə olanlar necə səs verə biləcəklər? Hazırda konstitusiyamızda onlayn seçki proseduru nəzərdə tutulmur. Cəbhə əsgərlərimiz necə səs verəcək? Nə qədər ki, müharibə vəziyyəti davam edir, əsgərlər həm prezidentliyə, həm də parlamentə öz namizədlərini irəli sürə bilmirlər. Ona görə də bizim üçün seçki olsaydı, əsgərlərin fikrinə, haqqına məhəl qoymazdıq? Eyni zamanda cəbhə bölgəsinə yaxın insanlar necə səs verəcəklər?”

“Bir şey verəcəkiksə, əvəzində bir şey almalıyıq”

Ukraynanın təbii qazı, nefti, təbii sərvətləri və nadir elementləri olduğunu xatırladan Zelenski, “Təəssüf ki, onların bəziləri işğal olunmuş ərazilərdədir. Biz bu əraziləri işğaldan azad etməliyik. Əgər ondan geosiyasi mənada sanksiyalarla ucuz enerji resursları almasanız, onun banklarını bağlasanız, Rusiyadan başqa sözlərlə işinizi güclə qarşılayacaqsınız Bu müharibəni dayandırmaq və geri çəkilmək üçün tərəfdaşlarımızın indi anlaması lazımdır və mən bu tələbdə ədalətli olduğumuzu düşünürəm”. dedi.

Təhlükəsizlik zəmanəti müqabilində ABŞ-la birlikdə nadir torpaq elementləri sərmayəsi ilə bağlı hazırlanan sənəd layihəsinə toxunan Zelenski, “Həmin layihədə heç bir təhlükəsizlik zəmanəti yox idi. Ona görə də təhlükəsizlik zəmanəti olmadan ədalətli olmayacaq. Dedim ki, bu sənəd hazır deyil, biz onu imzalamayacağıq. Siz bu sənəd üzərində işləməyə davam edin, mən açığım. Bu təbii sərvətləri ölkəmizə sərmayə qoymağınıza hər zaman açığım, mən də əminəm ki, parlamentimizə bu dəstəyi verirəm. ‘ Amma bir şey verəcəyiksə, məncə, bu, ədalət dediyimiz şeydir. danışdı.

Zelenski qeyd edib ki, NATO təhlükəsizlik sahəsində qabaqcıldır, lakin Avropada NATO üzvü olmayan və güclü orduları olan ölkələr də var.

Ölkəsinin Avropanın ən böyük ordusuna sahib olduğunu qeyd edən Zelenski, “Ukraynada müharibə bitəndə bizim vahid gücə ehtiyacımız var. Ukraynada bir-biri ilə ünsiyyət quracaq və bir-birini müdafiə edəcək ölkələrin birləşməsi çox məntiqli olardı. İnanıram ki, Ukrayna Avropanın Birləşmiş Qüvvələri üçün yaxşı bir başlanğıc olacaq. Avropa qitəsinin ordusu da güclü olmalıdır, ancaq bir neçə güclə oraya getməlidir orada.” ifadəsini işlətdi.

“Türkiyə ilə əməkdaşlığımız davam edəcək”

Krım tatarlarının əsirlikdən azad edilməsinin də gündəmdə olduğunu bildirən Zelenski, onların Rusiya tərəfindən sırf dini inanclarına görə saxlandıqlarını bildirib.

Prezident Ərdoğanın əvvəllər də məhbusların azad edilməsində köməklik etdiyini deyən Zelenski, çoxlu ukraynalı məhbus olduğunu, onları geri qaytarmağın çox çətin olduğunu və hərtərəfli məhbus mübadiləsinin aparılmalı olduğunu vurğulayıb.

Türkiyə və Ukraynanın müdafiə sənayesindəki əməkdaşlığına toxunan Zelenski, “Biz Baykar və Bayraktarla görüşdük. Onların Ukraynada ofisləri açıldı və biz də təbii ki, qarşılıqlı alışlar xaricində görüşürük. Bizim uzun mənzilli pilotsuz təyyarələr istehsal edən bir çox şirkət var və mən inanıram ki, Türkiyə ilə bu istiqamətdə əməkdaşlığımız davam edəcək. Bundan başqa, Türkiyə Ukrayna üçün iki korvet inşa edəcək 026. Təbii ki, biz bunların hamısını reallaşdırmaq və davam etdirmək istərdik”. dedi.

Təhlükəsizlik baxımından müharibə səbəbindən bəzi ortaq layihələrin daha ləng irəlilədiyini vurğulayan Zelenski, “Rusiya raketləri bizim mühərrik sənayemizi tamamilə məhv etməyə çalışdı və bu, Türkiyə və digər ölkələrlə müqavilələrimizə təsir edəcək, Rusiya isə bu ölkələrlə müharibədə deyildi, ancaq onlara təsir edəcək. Onlar nə qədər hücum etsələr də, biz daim yenilənirdik və işimizə davam etdik. Ona görə də, bütün layihələrimiz müsbət nəticə əldə etməyi hədəfləyəcək” dedi. danışdı.

“Ən vacibi bu müharibəni ədalətli və tez bir zamanda bitirməkdir”

Müharibə davam edərkən belə Türkiyə ilə Ukraynanın 6 milyard dollardan çox ticarət həcminə malik olduğunu qeyd edən Zelenski, “Əlbəttə, bunun 10 milyard dollar olmasını istəyirik. Bu, xüsusilə Azad Ticarət Müqaviləsi ratifikasiya edildikdən sonra olacaq. Mən buna əminəm. Prezident Ərdoğanı Ukraynaya dəvət etdim və “Siz gələn kimi azad ticarət müqaviləsi qüvvəyə minəcək” dedi.

Zelenski, Qara Dəniz Taxıl Təşəbbüsü Müqaviləsi ilə bağlı, “Bildiyiniz kimi, bizim müharibə başlayandan bəri davam edən bir dəhlizimiz var idi. Rusiya Qara dənizi bağlamışdı. Lakin sonradan prezident Ərdoğanın dəstəyi ilə Türkiyə və Birləşmiş Millətlər Təşkilatı ilə bu platformanı yaratdıq. Ruslar var idi, Türkiyə var idi, Rusiya da, bundan sonra da Birləşmiş Millətlər tərəfindən nəzarəti davam etdirəcək Bu koridoru bağladı, çünki Ukrayna öz ərzaq məhsullarını dünyaya satmaqla onların Asiya və Afrikadakı ərzaq bazarını inhisara almasına mane olacaqdı, məhz buna görə də bu platformadan çıxdılar və fərqli silah sistemləri ilə yenidən bu provokasiyaya başladılar”. dedi.

Qara dənizdə qonşu ölkələrlə daha bir dəniz dəhlizinin açıldığını deyən Zelenski, “Logistika bizim üçün bir az da uzandı. Bu, baha başa gəldi, amma çox deyil. Əvvəllər ərzaq məhsullarının məhdudlaşdırılması var idi, amma indi enerji və metallurgiya kimi məsələləri də daxil edə bilərik və düşünürəm ki, dəhliz işləyir. Ancaq Ukraynanın pul qazanmasına imkan verəcək hər hansı təşəbbüs Rusiyanın müharibədən çıxmasına mane olacaq”. danışdı.

Ölkəsinin bu prosesdə heç vaxt unuda bilməyəcəyi anlardan danışan Zelenski bunları qeyd edib:

“Mən də mənim nəvələri ilə tanış oldular. Uşaqlarımın necə olacağını söyləyirlər. Uşaqlarımın necə olub. Uşaqlıq. . Bilirik ki, bu dəqiqələr bitəcək və ya saatlar tez keçəcək, bilirik. ‘ “deyirlər. Bu vaxt onlara və ya mənə çatmır.”