Son günlərdə Türkiyə və qonşu ölkələrdə “Google”un əlçatmaz olması ilə bağlı yaşanan problemlərin fonunda ABŞ-ın texnologiya nəhəngi “Google”un, bir neçə ay əvvəl İsrail Kəşfiyyat Təşkilatının keçmiş əməkdaşları tərəfindən qurulmuş kibertəhlükəsizlik şirkətini rekord məbləğə satın aldığı üzə çıxıb.
ABŞ və İsrail arasında texnologiya nəhəngləri sahəsində əməkdaşlıq davam edir. Avropa.info xəbər verir ki, İsrail tarixinin ən böyük texnologiya razılaşmasına imza ataraq, qurucularının İsrail kəşfiyyatında çalışdığı kibertəhlükəsizlik startapı olan “Wiz” şirkətini 32 milyard dollara “Google”a satıb.
Axtarış mühərriki nəhəngi olan “Google”un ana şirkəti “Alphabet” İsrailli startapı satın almaqda əsas məqsədinin rəqibləri “Microsoft” və “Amazon” ilə rəqabətdə üstünlük qazanmaq olduğunu bildirib.
Bir neçə gün əvvəl Türkiyə və ətraf ölkələrdə “Google” xidmətlərinə çıxışda problemlər yaşanıb, lakin bunun səbəbi ilə bağlı heç bir açıqlama verilməyib. Həmin vaxt “Google” tərəfindən satın alınan “Wiz” şirkətinin İsrail Kəşfiyyat Təşkilatı MOSSAD-da ad çıxarmış “8200-cü Bölmə” – İsrail Kəşfiyyat Korpusunun keçmiş üzvləri tərəfindən qurulduğu məlum olub.
Mart ayında isə, şirkətin yalnız Nyu-York və İsraildə deyil, Avropada da fəaliyyət göstərməsi məqsədilə Londonda bir şöbə açdığı bildirilmişdi.
Ötən ilin iyul ayında İsrail İnnovasiya İdarəsinin baş direktoru Dror Bin “Google”un portfelində güclü bir kibertəhlükəsizlik oyunçusunun olmadığını və məhz buna görə “Wiz” şirkətini almaqda maraqlı olduğunu demişdi.
“Google” tərəfindən satın alındıqdan sonra “Wiz” şirkəti açıqlama verərək, “Amazon Web Services” (AWS), “Microsoft Azure” və “Oracle Cloud” daxil olmaqla bütün əsas bulud platformaları ilə işləməyə davam edəcəyini və bu platformalarda əlçatan olacağını bəyan edib.
Dünya miqyasında “İsrailin Silikon Vadisi” adlandırılan 8200-cü Bölmə qlobal şirkətlərə yönəlik təhlükəsizlik həlləri kimi təqdim edilən hakerlik və kibertəhlükəsizlik texnologiyalarını inkişaf etdirir.
İsrail Hərbi Kəşfiyyat İdarəsinin digər bir bölməsi olan “81-ci Bölmə” isə casusluq və kiber hücum texnologiyalarında ixtisaslaşaraq, kəşfiyyat və hərbi əməliyyatlarda istifadə olunan yüksək texnologiyalı sistemləri hazırlayır. Bu texnologiyalar əsgərlərin hərbi xidmətdən sonra mülki sektora keçid etməsi ilə özəl İsrail şirkətləri tərəfindən kommersiyalaşdırılır.
Başqa sözlə desək, İsrail ordusunun fəaliyyəti bu texnologiyaların ilkin inkişaf mərhələsinin əsasını təşkil edir və bu sahədə yaradılan startaplar birbaşa hərbi təcrübənin davamı olaraq ortaya çıxır.
Bu modelin ən bariz nümunəsi, keçmiş 8200-cü Bölmə üzvləri tərəfindən qurulan və “Pegasus” adlı casus proqramı ilə tanınan NSO Group şirkətidir. NSO Fələstində 75 insan hüquqları müdafiəçisini, eləcə də dünya miqyasında jurnalistləri və siyasi müxalifləri izləməkdə istifadə olunan bu proqramla məşhurdur.
Digər tərəfdən, “Google”un sahibi “Alphabet” üç il əvvəl ABŞ Hərbi Hava Qüvvələrinin keçmiş zabiti tərəfindən qurulmuş Mandiant adlı kibertəhlükəsizlik şirkətini 5,4 milyard dollara almışdı.
“Google”un digər böyük satınalmaları arasında 2006-cı ildə YouTube üçün 1,65 milyard dollar, və 2014-cü ildə Böyük Britaniyada yerləşən süni intellekt startapı “DeepMind” şirkətini təxminən 400 milyon funt sterlinqə alması yer alır.
Axtarış mühərrikləri sahəsində rəqiblərini geridə qoyaraq zirvəyə yüksələn “Google” son günlərdə Türkiyə və bəzi Avropa ölkələrində səhər saatlarında əldə olunmaz vəziyyətə düşdü. “Gmail”, “YouTube”, “Google Drive”, “Google Maps” kimi bir çox tətbiqlərə girişdə problemlər yaşanıb.
Baş vermiş bu texniki nasazlıqdan sonra “Google”un xidmətləri yenidən əlçatan olsa da, problemin əsas səbəbi ilə bağlı heç bir rəsmi açıqlama verilməməsi suallar doğurub.
