İsrailin Qəzza xalqına qarşı soyqırım əməlləri aclığı dövlət siyasətinə çevirib. İsrail Qəzzaya daxil olan qida miqdarını izləyir və fələstinlilərin həyatda qalması üçün illərdir lazım olan kalorilərin sayını hesablayır. Ancaq rəsmi məlumatlar bu ehtiyacın yalnız kiçik bir hissəsinin Qəzza əhalisinə çatdırıldığını göstərir.
Qəzzada kənd təsərrüfatı müharibə nəticəsində məhv edilib və balıq ovu tamamilə qadağan edilib. Bölgənin 2,1 milyon əhalisi demək olar ki, bütün kalorilərini xarici mənbələrdən almalıdır.
Bu faktları bilən İsrail illərdir qida qəbulunu məhdudlaşdırır.
2006-cı ildə o vaxtkı baş nazir Ehud Olmertin müşaviri demişdi: “Biz fələstinliləri pəhrizə salacağıq, lakin onların acından ölməsinə imkan verməyəcəyik ” .
İki il sonra İsrail məhkəməsi bu siyasətlə bağlı sənədlərin ictimaiyyətə açıqlanmasını əmr etdi.
2008-ci ildə İsrailin COGAT agentliyi hesablayıb ki, Qəzza əhalisinin sağ qalması üçün adambaşına gündə 2279 kalori və ya təxminən 1,8 kiloqram qida lazımdır.
Bu gün beynəlxalq yardım təşkilatları adambaşına gündə ən azı 1 kiloqram ərzaq tələb edir.
Lakin bu yay Qəzzada aclıq hökm sürdüyü bir vaxtda İsrail rəsmiləri ya aclığın mövcudluğunu inkar etdilər, ya da HƏMAS-ı yardım ləvazimatlarını ələ keçirməkdə ittiham etdilər.
Yardımın çatdırılmamasına səbəb kimi BMT-nin bölüşdürmə mexanizmindəki çatışmazlıqlar göstərilib.
Bu, kütləvi aclığa gətirib çıxaracaq
İsrailin öz məlumatları isə tamamilə fərqli mənzərə yaradır. Mart və iyun ayları arasında Qəzzaya cəmi 56 min ton ərzaq buraxılıb. Bu rəqəm həmin dövrdə ərazinin minimum tələbatının dörddə birindən azdır.
BMT-nin dəstəklədiyi ekspertlər bunu “ən pis ssenari” aclıq kimi qiymətləndiriblər. İnteqrasiya edilmiş Qida Təhlükəsizliyi Faza Təsnifatı (IPC) hesabatında qeyd olunub ki, “ərzaq tədarükü ehtiyaclardan çox geri qalıb”.
Müstəqil ekspertlərdən ibarət Qıtlığın Qiymətləndirilməsi Komitəsi, hətta İsrail və ABŞ-ın dəstəklədiyi Qəzzaya Humanitar Yardım Fondunun paylama planının ideal şəraitdə həyata keçirilsə belə, kütləvi aclığa səbəb olacağını bildirib.
Mart və aprel aylarında Qəzzaya ərzaq daxil olmayıb. Artan beynəlxalq təzyiqlərdən sonra İsrailin baş naziri Benyamin Netanyahu yardım göndərişlərinin may ayının ortalarında bərpa ediləcəyini açıqlayıb. Lakin yardımın həcmi aclığı bir qədər yavaşlatdı; aclığı dayandırmaq üçün kifayət etmədi.
Havadan atılan yardımlar kifayət deyildi
Yanvar və fevral aylarında əldə edilən qısamüddətli atəşkəs zamanı verilən yardımlar sayəsində Qəzza aclıq həddindən geri qaytarıldı. Lakin sonrakı yardım həm kəmiyyət, həm də məzmun baxımından qeyri-kafi idi.
Müharibə zamanı yalnız arabir istifadə edilən havadan yardım üsulu yenidən işə salındı.
Ancaq bu üsul son dərəcə bahalı, səmərəsiz və bəzən ölümcül olur. Keçən il ən azı 12 nəfər itirilmiş yardımı almaq istəyərkən boğularaq öldü, beşi isə altlıqların üzərinə düşməsi nəticəsində öldü.
İsrail məlumatlarına görə, müharibənin ilk 21 ayında 104 yardım uçuşu yalnız dörd günlük qida ehtiyacını ödəyib. Bununla belə, eyni büdcə yerüstü daşımalarla daha çox ərzaq təmin edə bilərdi.
Ekspertlərin fikrincə, bu airdrop əməliyyatları aclıq böhranını logistik problem kimi qələmə verməklə dövlət siyasətini ört-basdır etməyə xidmət edir.
Qəzzaya yardımın çatmasında yeganə maneə İsrailin Böyük Britaniya və ABŞ kimi müttəfiq ölkələrin dəstəyi ilə həyata keçirdiyi sərhəd keçidlərinə tətbiq etdiyi məhdudiyyətlərdir.
İsrail QHT-ləri: Bu, soyqırım siyasətinə çevrilib
İsrailin iki insan haqları təşkilatı bu həftə İsrailin Qəzzada soyqırım törətdiyini bildirən hesabat yayıb. B’tselem bildirib ki, aclıq “rəsmi və açıq elan edilmiş” dövlət siyasətinə çevrilib.
İsrail hökuməti Qəzza əhalisinin nə qədər kaloriyə ehtiyacı olduğunu və nə qədər qida göndərildiyini bilir. Lakin son məlumatlar tamamilə fərqli bir hesablamanın aparıldığını göstərir.
İsrailin aclıq siyasəti təkcə Qəzza xalqının deyil, həm də səssiz qalan müttəfiqlərinin məsuliyyətidir. Bu humanitar böhrana görə məsuliyyət heç bir qurumun üzərinə qoyula bilməz.