“New York Times” qəzeti cümə axşamı yüksək rütbəli İsrail rəsmisinə istinadən bildirib ki, İranın əlində olan və nüvə silahında istifadə oluna biləcək zənginləşdirilmiş uranın bir hissəsi məhv edilməyib. Avropa.info xatırladır ki, ötən ay ABŞ İranın nüvə obyektlərini bombalamışdı.
ABŞ prezidenti Donald Tramp və onun kabineti iddia edir ki, hər üç nüvə obyekti bunkerləri partlatmağa qadir olan Amerika istehsalı olan bombalarla “məhv edilib”. Pentaqonun sözçüsü Sean Parnell keçən həftə jurnalistlərə İranın uranı zənginləşdirmə prosesini iki il gerilətdiklərini bildirib. Lakin o, bu qənaəti dəstəkləmək üçün heç bir sübut təqdim etməyib.
İsrailin qiymətləndirməsinə görə isə 60 faiz zənginləşdirilmiş uranın mühüm bir hissəsi məhv edilib, ancaq hamısı yox.
Adının çəkilməməsi şərti ilə Times-a danışan rəsmi, İsrailin İranın 10 ay əvvəl Hizbullah lideri Həsən Nəsrullahı öldürdükdən sonra nüvə bombası yaratmağa tələsdiyinə dair sübutlara malik olduğunu deyib. Nəsrullah İranın bölgədəki əsas müttəfiqi idi.
Rəsmi, sübutların ABŞ-la paylaşıldığını, İsrailin İrana qarşı yenidən hücum etmə planlarını sürətləndirdiyini bildirib.
Bununla belə, BMT-nin nüvə nəzarəti orqanı olan Beynəlxalq Atom Enerjisi Agentliyinin (MAQATE) baş katibi Rafael Qrossi iddia edir ki, iranlılar hücumlar baş verməmişdən əvvəl ehtiyatlarının böyük bir bölgədən hissəsini çıxarıblar.
İsrail iyunun 13-də İrana hücuma başlayıb, ölkənin hərbi və nüvə obyektlərini hədəfə alıb, yüksək səviyyəli təhlükəsizlik, kəşfiyyat, hərbi komandirlər və alimləri qətlə yetirib.
Buna cavab olaraq İran Hayfa, Təl-Əviv və İsrailin digər iri şəhərlərinə raket zərbələri endirib, bir çox həssas bölgələrə zərbələr endirib. İsrailin hərbi senzurası yerli və xarici media orqanlarının hədəflənən yerlərin tam görüntülərini dərc etməsinə mane olur.
Trampın İranın üç nüvə obyektini bombalama əmri verməsi ABŞ prezidentlərinin tarixində ilk belə hadisə olub və İsrailin hücumlarına başlamasından təxminən bir həftə sonra baş verib.
Tehran 48 saat ərzində Qətərdəki Əl Udeiddəki ABŞ bazasına qarşı planlaşdırılmış cavab zərbəsi çərçivəsində bir neçə raket atıb. Tramp İranın hücumunu “çox zəif cavab” adlandırıb və İsraillə İran arasında sülh danışıqları üçün səylərini təzələyəcəyini bildirib.
Tramp, Truth Social-da etdiyi paylaşımda İrana raket zərbələrinə görə “onları erkən xəbərdar etdiyinə” görə təşəkkür edib və hücumda heç bir amerikalının zərər görmədiyini deyib. Onun açıqlamaları İranın cavabının Tehran və Vaşinqtondan çıxış yolu təmin etmək üçün diqqətlə əlaqələndirildiyini göstərirdi.
“Ola bilsin ki, İran indi regionda sülh və harmoniyaya doğru irəliləyə bilər və mən İsraili də həvəslə bunu etməyə təşviq edəcəyəm”, – deyə ABŞ prezidenti bildirib.
Tramp bu həftə jurnalistlərə ABŞ-İran nüvə diplomatiyasında yenidən masaya oturulduğunu və danışıqların planlaşdırıldığını təsdiqləyib.
Xatırladaq ki, İsrailin ilkin zərbəsi iki tərəf arasında davam edən danışıqların beşinci raundunu pozmuşdu.
Avropa.info Analitik Qrupu