16 - 08 - 2025
  • Haqqımızda
  • Reklam
  • Media otağı
  • Əlaqə
  • Köhnə versiya
Avropa.info
Advertisement
  • Ana Səhifə
  • Gündəm
  • Cəmiyyət
  • İqtisadiyyat
  • Siyasət
  • Ölkə
  • Dünya
  • Araşdırma
  • İdman
  • Kriminal
No Result
View All Result
  • Ana Səhifə
  • Gündəm
  • Cəmiyyət
  • İqtisadiyyat
  • Siyasət
  • Ölkə
  • Dünya
  • Araşdırma
  • İdman
  • Kriminal
Avropa.info
No Result
View All Result
Ana səhifə Siyasət

Tarixi təşəbbüs: Buna ancaq Heydər Əliyev fenomeni nail ola bilərdi

Aprel 26, 2025
Siyasət
A A

Ana dili xalqın tarixi keçmişi, milli irsi, mənəviyyatı, böyük sərvəti və varlığının ən əsas təminatçısıdır. Hər bir xalqın milli-mənəvi dəyərlərini, tarixini yaşadan məhz onun dilidir.

Azərbaycan xalqının da ana dili onun milli varlığını müəyyən edən başlıca amillərdəndir. Bu baxımdan, Ulu Öndər Heydər Əliyevin Azərbaycan dilinin qorunması istiqamətindəki tarixi fəaliyyəti danılmazdır. Dahi lider bütün ömrü boyu milli irsimizi, dilimizi, tariximizi, ədəbiyyatımızı yad təsirlərdən qorumuş, gələcək nəsillərə olduğu kimi ötürülməsi üçün əlindən gələni əsirgəməyib.

“Hər bir xalqın milliliyini, mənəvi dəyərlərini yaşadan, inkişaf etdirən onun dilidir. Bizim ən böyük sərvətimiz ondan ibarətdir ki, dilimiz yaşayıb və zənginləşibdir. Azərbaycan ədəbi dilinin saflığına daim qayğı göstərilməlidir. Çünki dil xalqın sərvətidir. Ədəbi dilin tərəqqisi olmadan mənəvi mədəniyyətin tərəqqisi mümkün deyildir”, -deyən Ümummilli Lider bu ali məqsəd uğrunda təkcə müstəqillik illərində deyil, həm də Azərbaycanda birinci dəfə hakimiyyətdə olarkən (1969-1982-ci illərdə) çalışıb.

Həmin illərdə respublikamızın SSRİ-nin tərkibində olmasına baxmayaraq, Heydər Əliyev böyük qətiyyət nümayiş etdirmiş, Azərbaycan dilinin qorunması və mövqeyinin möhkəmlənməsi üçün yorulmadan səy göstərib.
Ulu Öndər Azərbaycan dilinin nüfuzunun artırılması üçün islahatlara, ilk növbədə, Sovet Azərbaycanının rəsmi həyatında, mötəbər tədbirlərdə ana dilində danışmaq ənənəsinin əsasını qoymaqla başladı. Bu, həmin dövr üçün son dərəcə cəsarətli bir addım idi.

Heydər Əliyevin Azərbaycan dilinin statusunun möhkəmləndirilməsi və təsdiqlənməsi istiqamətində gördüyü ən mühüm işlərdən biri isə şübhəsiz ki, 1978-ci ildə qəbul edilmiş Azərbaycan SSR-in Konstitusiyasında ana dilimizin rəsmi status alması oldu. Bu, Ümummilli Liderin Azərbaycan xalqı qarşısında ən böyük tarixi xidmətlərindən biridir. Çünki Heydər Əliyev bu addımı ilə gələcək müstəqil dövlətçiliyin milli rəmzlərindən birini məharətlə qoruyub.
Ulu Öndər 1978-ci il aprelin 2-də IX çağırış Azərbaycan SSR Ali Sovetinin Azərbaycan SSR Konstitusiyasının layihəsi və onun ümumxalq müzakirəsinin yekunlarına həsr olunmuş VII sessiyasında məruzə ilə çıxış etmiş, 73-cü maddəni aşağıdakı redaksiyada verməyi təklif etmişdir: “Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikasının dövlət dili Azərbaycan dilidir.” Heydər Əliyevin bu tarixi təklifi 1978-ci il 21 aprel tarixində qəbul olunmuş Azərbaycan SSR Konstitusiyasında öz əksini tapıb.

Həmin dövr üçün bu, mümkünsüz bir məsələ idi. Çünki təkcə Azərbaycanda deyil, bir çox SSRİ respublikalarında milli dil ikinci dərəcəli hesab edilirdi. Bundan başqa, 1977-ci ildə qəbul edilmiş SSRİ Konstitusiyasından sonra bütün respublikalarda “vahid dil – rus dili” siyasəti geniş vüsət almışdı. Belə bir şəraitdə Azərbaycan dilinin rus dili ilə bərabər status daşımasına yalnız Heydər Əliyev fenomeni nail ola bilərdi.

Ümummilli Lider müstəqillik dövründəki fəaliyyətində də Ana dilinin qorunması məsələsini daim diqqət mərkəzində saxlayib.

Heydər Əliyevin təşəbbüsü və fəal iştirakı ilə 1995-ci il oktyabrın 31-də Konstitusiyanın dövlət dili haqqında maddəsi ilə bağlı keçirilən müzakirələr nəticəsində Azərbaycan dilinin qanuni haqqı yenidən özünə qaytarıldı. Belə ki, 12 noyabr 1995-ci il tarixində qəbul edilmiş ilk milli Konstitusiyamızda Azərbaycan dili dövlət dili kimi təsbit edildi.

Heydər Əliyev 2001-ci ilin iyun ayında “Dövlət dilinin tətbiqi işinin təkmilləşdirilməsi haqqında”, həmin ilin iyul ayında isə “Azərbaycan Respublikası Dövlət Dil Komissiyasının tərkibinin təsdiq edilməsi haqqında” fərmanlar imzaladı. Çox keçmədi ki, Ümummilli Liderin sərəncamı ilə 1 avqust Azərbaycan əlifbası və Azərbaycan dili günü kimi təsis olundu.

Beləliklə, “İnkişaf etmiş, zəngin dil və mədəniyyətə sahib olan xalq əyilməzdir, ölməzdir, böyük gələcəyə malikdir”, – deyən Heydər Əliyevin Azərbaycan dilinin qorunması və zənginləşməsi istiqamətində əvəzsiz xidmətləri olub.

Ülviyyə Ağayeva,
Milli Məclisin deputatı 

Əvvəlki Yazı

Respublika Gənclər Kitabxanasında görkəmli alim, Əməkdar elm xadimi Mir Cəlala həsr edilən sislsilə materiallar davam edir

Növbəti Yazı

“Bəlkə də böyük pullar xərcləsəydik, belə uğurlu olmazdı”- Rəşad Sadıqov -Video

XƏBƏR LENTİ

Deputat Razı Nurullayevi hədəf alan “Peşəkar şantajçılar” bu üsullarla çox əməllər törədirlər

Deputat Razı Nurullayevi hədəf alan “Peşəkar şantajçılar” bu üsullarla çox əməllər törədirlər

15 Avqust 2025 / 14:26
54
Trampla hər danışıqdan sonra Putinin iştahı artır: “Bir nəfər dövlət mexanizmlərini dağıda bilərmiş”

Dünya bu iki dövlət arasında yenidən bölüşdürülür: Tramp Putinlə hansı məsələdə razılığa gəlmək istəyir? – ŞƏRH

15 Avqust 2025 / 13:33
50
Türkiyə Xarici İşlər Nazirliyi İsrailin işğalına reaksiya verib

Türkiyə Xarici İşlər Nazirliyi İsrailin işğalına reaksiya verib

15 Avqust 2025 / 11:27
26
Respublika Gənclər Kitabxanasında Xalq yazıçısı Elçinin xatirəsi anılıb

Respublika Gənclər Kitabxanasında Xalq yazıçısı Elçinin xatirəsi anılıb

13 Avqust 2025 / 17:09
48
Qubada vətənpərvərlik ruhunda sənət tədbiri keçirildi – FOTOLAR

Qubada vətənpərvərlik ruhunda sənət tədbiri keçirildi – FOTOLAR

11 Avqust 2025 / 22:27
18
Gənclər Kitabxanasında general Cəmşid Naxçıvanskinin 130 illiyi münasibətilə silsilə materiallar hazırlanıb

Gənclər Kitabxanasında general Cəmşid Naxçıvanskinin 130 illiyi münasibətilə silsilə materiallar hazırlanıb

11 Avqust 2025 / 12:39
62
“Bakcell” “11-ci Milli Seçim Konfransı”nın əsas tərəfdaşıdır

“Bakcell” “11-ci Milli Seçim Konfransı”nın əsas tərəfdaşıdır

11 Avqust 2025 / 12:30
3
Prezident İlham Əliyev vacib Fərman imzaladı

Prezident İlham Əliyev Ukrayna ilə bağlı sərəncam imzaladı

11 Avqust 2025 / 12:16
41
“Görüşdə Zelenskinin olmaması ukraynalılara görə, vəziyyətin fəlakətli olduğunu göstərir”-Paul Rontshaymer

“Görüşdə Zelenskinin olmaması ukraynalılara görə, vəziyyətin fəlakətli olduğunu göstərir”-Paul Rontshaymer

11 Avqust 2025 / 8:44
5
 Balıkəsirdə baş verən zəlzələ ilə bağlı ilkin qiymətləndirmə hesabatı

 Balıkəsirdə baş verən zəlzələ ilə bağlı ilkin qiymətləndirmə hesabatı

11 Avqust 2025 / 8:38
5
Nazir Memişoğlu: 18 nəfər evə buraxıldı, 11 yaralının müalicəsi davam edir

Nazir Memişoğlu: 18 nəfər evə buraxıldı, 11 yaralının müalicəsi davam edir

11 Avqust 2025 / 8:32
19
Ankarada 3,2 bal gücündə zəlzələ baş verib

Ankarada 3,2 bal gücündə zəlzələ baş verib

11 Avqust 2025 / 8:28
32
Milli ideologiyanın qorunması: Təhdidlər, boşluqlar və riskl

Milli ideologiyanın qorunması: Təhdidlər, boşluqlar və riskl

10 Avqust 2025 / 20:51
47
Ana və Vətən – Ruhumuzun qidası

Ana və Vətən – Ruhumuzun qidası

10 Avqust 2025 / 14:06
72
Fələstin torpaqlarını qəsb edən israillilər İordan çayının qərb sahilində iki fələstinli kəndə hücum edib

Fələstin torpaqlarını qəsb edən israillilər İordan çayının qərb sahilində iki fələstinli kəndə hücum edib

10 Avqust 2025 / 9:12
3
Miqrant uşaqlar üçün Zəfər Parkına maarifləndirici səyahət təşkil olundu – FOTO

Miqrant uşaqlar üçün Zəfər Parkına maarifləndirici səyahət təşkil olundu – FOTO

09 Avqust 2025 / 22:03
21
Prezidenti İlham Əliyev Özbəkistan Respublikasının Prezidenti Şövkət Mirziyayevə zəng edib

Prezidenti İlham Əliyev Özbəkistan Respublikasının Prezidenti Şövkət Mirziyayevə zəng edib

09 Avqust 2025 / 19:25
32
Zaxarova Rusiyalı jurnalistlərin həbs ilə bağlı açıqlama verdi

“Ümid edirik ki, bu addım sülh gündəminin irəliləməsinə kömək edəcək”-Mariya Zaxarova

09 Avqust 2025 / 19:16
47
Azərbaycan təbii qazı Türkiyə-Suriya boru kəməri ilə Homs vilayətinə çatıb

Azərbaycan təbii qazı Türkiyə-Suriya boru kəməri ilə Homs vilayətinə çatıb

09 Avqust 2025 / 19:06
31
Türk Dövlətləri Təşkilatı Azərbaycan-Ermənistan sazişini dəstəkləyir

Türk Dövlətləri Təşkilatı Azərbaycan-Ermənistan sazişini dəstəkləyir

09 Avqust 2025 / 17:08
59
Prezident İlham Əliyev: Macarıstanın tələbatı səviyyəsində qaz təminatı təşkil edə bilərik

Prezident İlham Əliyev: “Eyni zamanda, Naxçıvan Muxtar Respublikasında da dəmir yolunun bərpasına başlayırıq”

09 Avqust 2025 / 17:04
40
Miqrant uşaqlar üçün təşkil olunan teatr tamaşası onların sosial inteqrasiyasına töhfə verdi – FOTO

Miqrant uşaqlar üçün təşkil olunan teatr tamaşası onların sosial inteqrasiyasına töhfə verdi – FOTO

09 Avqust 2025 / 16:55
4
Prezident İlham Əliyevin çıxışı -Foto+Video

Prezident İlham Əliyev : “Paşinyana dedim ki, yalnız Azərbaycan vasitəsilə tranzit ölkə ola bilərsiniz”

09 Avqust 2025 / 16:31
46
Ümumi nəticəyə təsir göstərən mühüm MƏQAM: Bu şərtlərin qəbulu mümkün görünmür

Azərbaycanın hərbi zəfərinə bərabər geosiyasi və diplomatik qələbəsi – AÇIQLAMA

09 Avqust 2025 / 15:00
376
Adanada 4,5 bal gücündə zəlzələ baş verib

Göyçay şəhərində zəlzələ olub

09 Avqust 2025 / 12:44
29
Prezident İlham Əliyev vacib Fərman imzaladı

Prezident İlham Əliyev Sinqapur Prezidentini təbrik edib

09 Avqust 2025 / 12:26
31
Milli Həmrəylik, Qardaşlıq və Demokratiya Komissiyası ikinci dəfə toplandı

Milli Həmrəylik, Qardaşlıq və Demokratiya Komissiyası ikinci dəfə toplandı

09 Avqust 2025 / 9:24
38
Turkiyə XIN: Cənubi Qafqazda tarixi fürsət ələ keçirilib

Turkiyə XIN: Cənubi Qafqazda tarixi fürsət ələ keçirilib

09 Avqust 2025 / 8:48
49
Ərdoğan Xankəndinə yola düşdü

Prezident Ərdoğan: Bu gün demək olar ki, hər kəs Türkiyənin məsələləri şərhetmə tərzini yüksək qiymətləndirir

09 Avqust 2025 / 8:39
38
BMT Təhlükəsizlik Şurasının Qəzza ilə bağlı fövqəladə sessiyasının vaxtı dəyişdirilib

BMT Təhlükəsizlik Şurasının Qəzza ilə bağlı fövqəladə sessiyasının vaxtı dəyişdirilib

09 Avqust 2025 / 8:29
43
Avropa.info saytı gündəlik bülletenlər vasitəsi ilə siyasət, iqtisadiyyat, cəmiyyət, idman, mədəniyyət sahələri üzrə ölkədə və dünyada baş verən ən vacib hadisələri öz oxucularına operativ şəkildə çatdırır.
Direktor: Ruslan Bəşirli
Tel: 050 291 24 88
Baş redaktor: Şirvani Hümmətoğlu
Tel: 050 851 90 51
E-mail: avropainfo528@gmail.com
Ünvan: Bakı şəhəri, Akademik Həsən Əliyev küçəsi 96

AVROPA.İNFO © 2024 - Bütün hüquqları qorunur.

No Result
View All Result
  • Gündəm
  • Cəmiyyət
  • İqtisadiyyat
  • Siyasət
  • Ölkə
  • Dünya
  • Araşdırma
  • İdman
  • Kriminal
  • Köhnə versiya

AVROPA.İNFO © 2024 - Bütün hüquqları qorunur.