19 - 07 - 2025
  • Haqqımızda
  • Reklam
  • Media otağı
  • Əlaqə
  • Köhnə versiya
Avropa.info
Advertisement
  • Ana Səhifə
  • Gündəm
  • Cəmiyyət
  • İqtisadiyyat
  • Siyasət
  • Ölkə
  • Dünya
  • Araşdırma
  • İdman
  • Kriminal
No Result
View All Result
  • Ana Səhifə
  • Gündəm
  • Cəmiyyət
  • İqtisadiyyat
  • Siyasət
  • Ölkə
  • Dünya
  • Araşdırma
  • İdman
  • Kriminal
Avropa.info
No Result
View All Result
Ana səhifə Siyasət

Tarixi təşəbbüs: Buna ancaq Heydər Əliyev fenomeni nail ola bilərdi

Aprel 26, 2025
Siyasət
A A

Ana dili xalqın tarixi keçmişi, milli irsi, mənəviyyatı, böyük sərvəti və varlığının ən əsas təminatçısıdır. Hər bir xalqın milli-mənəvi dəyərlərini, tarixini yaşadan məhz onun dilidir.

Azərbaycan xalqının da ana dili onun milli varlığını müəyyən edən başlıca amillərdəndir. Bu baxımdan, Ulu Öndər Heydər Əliyevin Azərbaycan dilinin qorunması istiqamətindəki tarixi fəaliyyəti danılmazdır. Dahi lider bütün ömrü boyu milli irsimizi, dilimizi, tariximizi, ədəbiyyatımızı yad təsirlərdən qorumuş, gələcək nəsillərə olduğu kimi ötürülməsi üçün əlindən gələni əsirgəməyib.

“Hər bir xalqın milliliyini, mənəvi dəyərlərini yaşadan, inkişaf etdirən onun dilidir. Bizim ən böyük sərvətimiz ondan ibarətdir ki, dilimiz yaşayıb və zənginləşibdir. Azərbaycan ədəbi dilinin saflığına daim qayğı göstərilməlidir. Çünki dil xalqın sərvətidir. Ədəbi dilin tərəqqisi olmadan mənəvi mədəniyyətin tərəqqisi mümkün deyildir”, -deyən Ümummilli Lider bu ali məqsəd uğrunda təkcə müstəqillik illərində deyil, həm də Azərbaycanda birinci dəfə hakimiyyətdə olarkən (1969-1982-ci illərdə) çalışıb.

Həmin illərdə respublikamızın SSRİ-nin tərkibində olmasına baxmayaraq, Heydər Əliyev böyük qətiyyət nümayiş etdirmiş, Azərbaycan dilinin qorunması və mövqeyinin möhkəmlənməsi üçün yorulmadan səy göstərib.
Ulu Öndər Azərbaycan dilinin nüfuzunun artırılması üçün islahatlara, ilk növbədə, Sovet Azərbaycanının rəsmi həyatında, mötəbər tədbirlərdə ana dilində danışmaq ənənəsinin əsasını qoymaqla başladı. Bu, həmin dövr üçün son dərəcə cəsarətli bir addım idi.

Heydər Əliyevin Azərbaycan dilinin statusunun möhkəmləndirilməsi və təsdiqlənməsi istiqamətində gördüyü ən mühüm işlərdən biri isə şübhəsiz ki, 1978-ci ildə qəbul edilmiş Azərbaycan SSR-in Konstitusiyasında ana dilimizin rəsmi status alması oldu. Bu, Ümummilli Liderin Azərbaycan xalqı qarşısında ən böyük tarixi xidmətlərindən biridir. Çünki Heydər Əliyev bu addımı ilə gələcək müstəqil dövlətçiliyin milli rəmzlərindən birini məharətlə qoruyub.
Ulu Öndər 1978-ci il aprelin 2-də IX çağırış Azərbaycan SSR Ali Sovetinin Azərbaycan SSR Konstitusiyasının layihəsi və onun ümumxalq müzakirəsinin yekunlarına həsr olunmuş VII sessiyasında məruzə ilə çıxış etmiş, 73-cü maddəni aşağıdakı redaksiyada verməyi təklif etmişdir: “Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikasının dövlət dili Azərbaycan dilidir.” Heydər Əliyevin bu tarixi təklifi 1978-ci il 21 aprel tarixində qəbul olunmuş Azərbaycan SSR Konstitusiyasında öz əksini tapıb.

Həmin dövr üçün bu, mümkünsüz bir məsələ idi. Çünki təkcə Azərbaycanda deyil, bir çox SSRİ respublikalarında milli dil ikinci dərəcəli hesab edilirdi. Bundan başqa, 1977-ci ildə qəbul edilmiş SSRİ Konstitusiyasından sonra bütün respublikalarda “vahid dil – rus dili” siyasəti geniş vüsət almışdı. Belə bir şəraitdə Azərbaycan dilinin rus dili ilə bərabər status daşımasına yalnız Heydər Əliyev fenomeni nail ola bilərdi.

Ümummilli Lider müstəqillik dövründəki fəaliyyətində də Ana dilinin qorunması məsələsini daim diqqət mərkəzində saxlayib.

Heydər Əliyevin təşəbbüsü və fəal iştirakı ilə 1995-ci il oktyabrın 31-də Konstitusiyanın dövlət dili haqqında maddəsi ilə bağlı keçirilən müzakirələr nəticəsində Azərbaycan dilinin qanuni haqqı yenidən özünə qaytarıldı. Belə ki, 12 noyabr 1995-ci il tarixində qəbul edilmiş ilk milli Konstitusiyamızda Azərbaycan dili dövlət dili kimi təsbit edildi.

Heydər Əliyev 2001-ci ilin iyun ayında “Dövlət dilinin tətbiqi işinin təkmilləşdirilməsi haqqında”, həmin ilin iyul ayında isə “Azərbaycan Respublikası Dövlət Dil Komissiyasının tərkibinin təsdiq edilməsi haqqında” fərmanlar imzaladı. Çox keçmədi ki, Ümummilli Liderin sərəncamı ilə 1 avqust Azərbaycan əlifbası və Azərbaycan dili günü kimi təsis olundu.

Beləliklə, “İnkişaf etmiş, zəngin dil və mədəniyyətə sahib olan xalq əyilməzdir, ölməzdir, böyük gələcəyə malikdir”, – deyən Heydər Əliyevin Azərbaycan dilinin qorunması və zənginləşməsi istiqamətində əvəzsiz xidmətləri olub.

Ülviyyə Ağayeva,
Milli Məclisin deputatı 

Əvvəlki Yazı

Respublika Gənclər Kitabxanasında görkəmli alim, Əməkdar elm xadimi Mir Cəlala həsr edilən sislsilə materiallar davam edir

Növbəti Yazı

“Bəlkə də böyük pullar xərcləsəydik, belə uğurlu olmazdı”- Rəşad Sadıqov -Video

XƏBƏR LENTİ

“OXU, YARAT, QAZAN!”  Yay Festivalı çərçivəsində yaradıcı fəaliyyət təşkil edilib

“OXU, YARAT, QAZAN!”  Yay Festivalı çərçivəsində yaradıcı fəaliyyət təşkil edilib

18 İyul 2025 / 20:43
27
Tramp: İsrail Qəzzada 60 günlük atəşkəs şərtlərini qəbul edir

Trampın diaqnozu qoyulan xroniki venoz çatışmazlıq nədir?

18 İyul 2025 / 8:34
23
Respublika Gənclər Kitabxanasında Nizamişünas, professor Xəlil Yusiflinin xatirəsi yad edilib

Respublika Gənclər Kitabxanasında Nizamişünas, professor Xəlil Yusiflinin xatirəsi yad edilib

17 İyul 2025 / 19:35
53
Netenyahu Trampın Suriya vizyonunu “baltalayır” – Bütün yollar Dəməşqə aparır!

Netenyahu Trampın Suriya vizyonunu “baltalayır” – Bütün yollar Dəməşqə aparır!

18 İyul 2025 / 0:19
21
Rubio: Tramp Rusiya-Ukrayna sülh danışıqlarında irəliləyişin olmamasından məyus olub

İvestorlar Trampın Rusiyaya qarşı sərt ikinci dərəcəli sanksiyalar tətbiq etmək hədələrinə inanmırlar

17 İyul 2025 / 8:55
38
Yunanıstanda hərbi yüklərin İsrailə daşınmasının qarşısını almaq üçün nümayiş keçirilib

Yunanıstanda hərbi yüklərin İsrailə daşınmasının qarşısını almaq üçün nümayiş keçirilib

17 İyul 2025 / 8:49
31
Suriya mənbələri İsraillə Bakı görüşünü təsdiqləyir! – Dəməşqlə Tel-Əviv arasında “böyük uçurum” – Kim, nədən vaz keçmir ?

Qəzzaya gedən İsrail əsgərləri niyə intihar edirlər? – “Bu müharibə bizi də öldürür” – Sensasion rəqəmlər

16 İyul 2025 / 16:59
7
İsrailin Suriyadakı “Troya atı”! – Suveydada ağır döyüşlər, Prezident Sarayı bombalandı (Yenilənib)

İsrailin Suriyadakı “Troya atı”! – Suveydada ağır döyüşlər, Prezident Sarayı bombalandı (Yenilənib)

16 İyul 2025 / 15:55
32
Likiyanın incisi: Qədim Myra şəhərinin sirləri

Likiyanın incisi: Qədim Myra şəhərinin sirləri

16 İyul 2025 / 13:32
3
Dini radikalizm və onunla mübarizə üsulları

Dini radikalizm və onunla mübarizə üsulları

15 İyul 2025 / 22:16
14
Əhməd əl Şaraa Prezident İlham Əliyevə niyə təşəkkür etdi? – Bakıda tarixi enerji danışıqları – FOTO, YENİLƏNİB

Azərbaycan-Suriya sazişi! Bir enerji koridorundan daha böyük! Ankara və Bakı Yaxın Şərqi yenidən şəkilləndirir…

15 İyul 2025 / 16:19
42
Gürcüstanda azərbaycanlı deputat seçiciyə çaynik atdı – Video

Gürcüstanda azərbaycanlı deputat seçiciyə çaynik atdı – Video

15 İyul 2025 / 9:56
17
Zatulin: “Amerika səfirinin bu sözlərinin arxasında Ermənistan və Azərbaycan rəhbərliyinin razılığı var”

Zatulin: “Amerika səfirinin bu sözlərinin arxasında Ermənistan və Azərbaycan rəhbərliyinin razılığı var”

15 İyul 2025 / 9:39
27
Donald Tramp Ukraynaya “milyardlarla dollar” dəyərində silahlar verəcəyini vəd edib

Donald Tramp Ukraynaya “milyardlarla dollar” dəyərində silahlar verəcəyini vəd edib

15 İyul 2025 / 9:06
25
Bu gün ölkə ərazisində 40 dərəcə isti olacaq

Bu gün ölkə ərazisində 40 dərəcə isti olacaq

15 İyul 2025 / 8:30
43
Qardaş Türkiyədə xain çevriliş cəhdindən 9 il ötür

Qardaş Türkiyədə xain çevriliş cəhdindən 9 il ötür

15 İyul 2025 / 8:24
48
İsrail ordusu İordaniyadan Qəzzaya yardım aparan yük maşınlarına hücum ediblər

İsrail ordusu İordaniyadan Qəzzaya yardım aparan yük maşınlarına hücum ediblər

15 İyul 2025 / 8:13
50
“Sınıq Körpü” gömrük postunda ölkədən qaçırılan külli miqdarda xarici valyutanın qarşısı alınıb

“Sınıq Körpü” gömrük postunda ölkədən qaçırılan külli miqdarda xarici valyutanın qarşısı alınıb

14 İyul 2025 / 20:07
164
İsrail Suriya tanklarina zərbələr ednirdi

İsrail Suriya tanklarina zərbələr ednirdi

14 İyul 2025 / 19:46
21
Rubio: Tramp Rusiya-Ukrayna sülh danışıqlarında irəliləyişin olmamasından məyus olub

Prezident Tramp Rusiyaya 50 gün vaxt verdi

14 İyul 2025 / 19:39
19
Musiqili Teatr dörd aylıq repertuar planını açıqladı – FOTO

Akademik Musiqili Teatr 115-ci mövsümünə yekun vurdu

14 İyul 2025 / 18:52
42
Tanınmış aktrisa Rəsmiyyə Nurməmmədovanın 60 illiyi səhnədə qeyd olunub

Tanınmış aktrisa Rəsmiyyə Nurməmmədovanın 60 illiyi səhnədə qeyd olunub

14 İyul 2025 / 18:49
41
İki dövlətli həll prosesində yeni ADDIMLAR: Nyu-Yorkda sərt mesajlar veriləcək

İki dövlətli həll prosesində yeni ADDIMLAR: Nyu-Yorkda sərt mesajlar veriləcək

14 İyul 2025 / 18:43
33
Əsası miladdan öncə qoyulan ilk şəhərin unikal xüsusiyyətləri

Əsası miladdan öncə qoyulan ilk şəhərin unikal xüsusiyyətləri

14 İyul 2025 / 18:25
15
ABŞ Zəngəzur dəhlizini 100 illik icarəyə götürmək istəyir… – Bakı və İrəvan Türkiyənin hansı təklifini dəstəkləyib?

ABŞ Zəngəzur dəhlizini 100 illik icarəyə götürmək istəyir… – Bakı və İrəvan Türkiyənin hansı təklifini dəstəkləyib?

14 İyul 2025 / 18:24
42
Ələt – Culfa dəmir yolunun tikintisində Azərbaycan Cümhuriyyəti hökumətinin fəaliyyəti

Sovet planında Zəngəzur: Geosiyasi hesablar və tarixi nəticələr

14 İyul 2025 / 18:20
40
Türkiyə ilə Oman arasında enerji sahəsində anlaşma memorandumu imzalanıb

Türkiyə ilə Oman arasında enerji sahəsində anlaşma memorandumu imzalanıb

14 İyul 2025 / 17:17
21
ABŞ-da qocalar evində baş verən yanğında 9 nəfər ölüb

ABŞ-da qocalar evində baş verən yanğında 9 nəfər ölüb

14 İyul 2025 / 17:12
18
Suriya mənbələri İsraillə Bakı görüşünü təsdiqləyir! – Dəməşqlə Tel-Əviv arasında “böyük uçurum” – Kim, nədən vaz keçmir ?

Suriya mənbələri İsraillə Bakı görüşünü təsdiqləyir! – Dəməşqlə Tel-Əviv arasında “böyük uçurum” – Kim, nədən vaz keçmir ?

14 İyul 2025 / 16:52
63
İran: BMT sanksiyalarının bərpası mexanizmi işə salınarsa, biz buna cavab verəcəyik

İran: BMT sanksiyalarının bərpası mexanizmi işə salınarsa, biz buna cavab verəcəyik

14 İyul 2025 / 16:11
24
Avropa.info saytı gündəlik bülletenlər vasitəsi ilə siyasət, iqtisadiyyat, cəmiyyət, idman, mədəniyyət sahələri üzrə ölkədə və dünyada baş verən ən vacib hadisələri öz oxucularına operativ şəkildə çatdırır.
Direktor: Ruslan Bəşirli
Tel: 050 291 24 88
Baş redaktor: Şirvani Hümmətoğlu
Tel: 050 851 90 51
E-mail: avropainfo528@gmail.com
Ünvan: Bakı şəhəri, Akademik Həsən Əliyev küçəsi 96

AVROPA.İNFO © 2024 - Bütün hüquqları qorunur.

No Result
View All Result
  • Gündəm
  • Cəmiyyət
  • İqtisadiyyat
  • Siyasət
  • Ölkə
  • Dünya
  • Araşdırma
  • İdman
  • Kriminal
  • Köhnə versiya

AVROPA.İNFO © 2024 - Bütün hüquqları qorunur.