08 - 07 - 2025
  • Haqqımızda
  • Reklam
  • Media otağı
  • Əlaqə
  • Köhnə versiya
Avropa.info
Advertisement
  • Ana Səhifə
  • Gündəm
  • Cəmiyyət
  • İqtisadiyyat
  • Siyasət
  • Ölkə
  • Dünya
  • Araşdırma
  • İdman
  • Kriminal
No Result
View All Result
  • Ana Səhifə
  • Gündəm
  • Cəmiyyət
  • İqtisadiyyat
  • Siyasət
  • Ölkə
  • Dünya
  • Araşdırma
  • İdman
  • Kriminal
Avropa.info
No Result
View All Result
Ana səhifə Siyasət

Tarixi təşəbbüs: Buna ancaq Heydər Əliyev fenomeni nail ola bilərdi

Aprel 26, 2025
Siyasət
A A

Ana dili xalqın tarixi keçmişi, milli irsi, mənəviyyatı, böyük sərvəti və varlığının ən əsas təminatçısıdır. Hər bir xalqın milli-mənəvi dəyərlərini, tarixini yaşadan məhz onun dilidir.

Azərbaycan xalqının da ana dili onun milli varlığını müəyyən edən başlıca amillərdəndir. Bu baxımdan, Ulu Öndər Heydər Əliyevin Azərbaycan dilinin qorunması istiqamətindəki tarixi fəaliyyəti danılmazdır. Dahi lider bütün ömrü boyu milli irsimizi, dilimizi, tariximizi, ədəbiyyatımızı yad təsirlərdən qorumuş, gələcək nəsillərə olduğu kimi ötürülməsi üçün əlindən gələni əsirgəməyib.

“Hər bir xalqın milliliyini, mənəvi dəyərlərini yaşadan, inkişaf etdirən onun dilidir. Bizim ən böyük sərvətimiz ondan ibarətdir ki, dilimiz yaşayıb və zənginləşibdir. Azərbaycan ədəbi dilinin saflığına daim qayğı göstərilməlidir. Çünki dil xalqın sərvətidir. Ədəbi dilin tərəqqisi olmadan mənəvi mədəniyyətin tərəqqisi mümkün deyildir”, -deyən Ümummilli Lider bu ali məqsəd uğrunda təkcə müstəqillik illərində deyil, həm də Azərbaycanda birinci dəfə hakimiyyətdə olarkən (1969-1982-ci illərdə) çalışıb.

Həmin illərdə respublikamızın SSRİ-nin tərkibində olmasına baxmayaraq, Heydər Əliyev böyük qətiyyət nümayiş etdirmiş, Azərbaycan dilinin qorunması və mövqeyinin möhkəmlənməsi üçün yorulmadan səy göstərib.
Ulu Öndər Azərbaycan dilinin nüfuzunun artırılması üçün islahatlara, ilk növbədə, Sovet Azərbaycanının rəsmi həyatında, mötəbər tədbirlərdə ana dilində danışmaq ənənəsinin əsasını qoymaqla başladı. Bu, həmin dövr üçün son dərəcə cəsarətli bir addım idi.

Heydər Əliyevin Azərbaycan dilinin statusunun möhkəmləndirilməsi və təsdiqlənməsi istiqamətində gördüyü ən mühüm işlərdən biri isə şübhəsiz ki, 1978-ci ildə qəbul edilmiş Azərbaycan SSR-in Konstitusiyasında ana dilimizin rəsmi status alması oldu. Bu, Ümummilli Liderin Azərbaycan xalqı qarşısında ən böyük tarixi xidmətlərindən biridir. Çünki Heydər Əliyev bu addımı ilə gələcək müstəqil dövlətçiliyin milli rəmzlərindən birini məharətlə qoruyub.
Ulu Öndər 1978-ci il aprelin 2-də IX çağırış Azərbaycan SSR Ali Sovetinin Azərbaycan SSR Konstitusiyasının layihəsi və onun ümumxalq müzakirəsinin yekunlarına həsr olunmuş VII sessiyasında məruzə ilə çıxış etmiş, 73-cü maddəni aşağıdakı redaksiyada verməyi təklif etmişdir: “Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikasının dövlət dili Azərbaycan dilidir.” Heydər Əliyevin bu tarixi təklifi 1978-ci il 21 aprel tarixində qəbul olunmuş Azərbaycan SSR Konstitusiyasında öz əksini tapıb.

Həmin dövr üçün bu, mümkünsüz bir məsələ idi. Çünki təkcə Azərbaycanda deyil, bir çox SSRİ respublikalarında milli dil ikinci dərəcəli hesab edilirdi. Bundan başqa, 1977-ci ildə qəbul edilmiş SSRİ Konstitusiyasından sonra bütün respublikalarda “vahid dil – rus dili” siyasəti geniş vüsət almışdı. Belə bir şəraitdə Azərbaycan dilinin rus dili ilə bərabər status daşımasına yalnız Heydər Əliyev fenomeni nail ola bilərdi.

Ümummilli Lider müstəqillik dövründəki fəaliyyətində də Ana dilinin qorunması məsələsini daim diqqət mərkəzində saxlayib.

Heydər Əliyevin təşəbbüsü və fəal iştirakı ilə 1995-ci il oktyabrın 31-də Konstitusiyanın dövlət dili haqqında maddəsi ilə bağlı keçirilən müzakirələr nəticəsində Azərbaycan dilinin qanuni haqqı yenidən özünə qaytarıldı. Belə ki, 12 noyabr 1995-ci il tarixində qəbul edilmiş ilk milli Konstitusiyamızda Azərbaycan dili dövlət dili kimi təsbit edildi.

Heydər Əliyev 2001-ci ilin iyun ayında “Dövlət dilinin tətbiqi işinin təkmilləşdirilməsi haqqında”, həmin ilin iyul ayında isə “Azərbaycan Respublikası Dövlət Dil Komissiyasının tərkibinin təsdiq edilməsi haqqında” fərmanlar imzaladı. Çox keçmədi ki, Ümummilli Liderin sərəncamı ilə 1 avqust Azərbaycan əlifbası və Azərbaycan dili günü kimi təsis olundu.

Beləliklə, “İnkişaf etmiş, zəngin dil və mədəniyyətə sahib olan xalq əyilməzdir, ölməzdir, böyük gələcəyə malikdir”, – deyən Heydər Əliyevin Azərbaycan dilinin qorunması və zənginləşməsi istiqamətində əvəzsiz xidmətləri olub.

Ülviyyə Ağayeva,
Milli Məclisin deputatı 

Əvvəlki Yazı

Respublika Gənclər Kitabxanasında görkəmli alim, Əməkdar elm xadimi Mir Cəlala həsr edilən sislsilə materiallar davam edir

Növbəti Yazı

“Bəlkə də böyük pullar xərcləsəydik, belə uğurlu olmazdı”- Rəşad Sadıqov -Video

XƏBƏR LENTİ

Beynəlxalq Qalereyada Dünya Şokolad Gününə həsr olunmuş sərgi keçirilib – FOTO

Beynəlxalq Qalereyada Dünya Şokolad Gününə həsr olunmuş sərgi keçirilib – FOTO

08 İyul 2025 / 14:52
3
DTX-dən əməliyyat: Bu şəbəkə ifşa olundu

DTX-dən əməliyyat: Bu şəbəkə ifşa olundu

08 İyul 2025 / 13:05
1
Qəssam Briqadaları  İsrail ordusuna zərbə vurur

Qəssam Briqadaları  İsrail ordusuna zərbə vurur

08 İyul 2025 / 12:49
28
Polis Biləsuvarda əməliyyat keçirdi -saxlanilanlar var

Polis Biləsuvarda əməliyyat keçirdi -saxlanilanlar var

08 İyul 2025 / 10:06
8
Xətai rayonunda yol-nəqliyyat hadisəsi baş verib-Video

Xətai rayonunda yol-nəqliyyat hadisəsi baş verib-Video

08 İyul 2025 / 9:48
4
Kəlbəcərdə yol nəqliyyat hadisəsi baş verib -Yaralilar var

Kəlbəcərdə yol nəqliyyat hadisəsi baş verib -Yaralilar var

08 İyul 2025 / 9:30
50
Tramp: FTB indiyə qədər korrupsiyaya uğramış rəhbərliyə görə öz işini görməyə mane olub

Tramp: FTB indiyə qədər korrupsiyaya uğramış rəhbərliyə görə öz işini görməyə mane olub

08 İyul 2025 / 9:24
27
Belçikada Fələstin üçün 5 günlük aclıq aksiyası başlayıb

Belçikada Fələstin üçün 5 günlük aclıq aksiyası başlayıb

08 İyul 2025 / 9:19
1
Tramp ikinci müddətində üçüncü dəfə Netanyahuya ev sahibliyi edəcək

Netanyahu həbs hədəsinə cavab verdi: Trampla Nyu Yorka gedəcəyik

08 İyul 2025 / 9:13
28
İstanbulda metrobüs yanğın baş verib -Fotolar

İstanbulda metrobüs yanğın baş verib -Fotolar

07 İyul 2025 / 19:55
14
Peskov: “Vəziyyət sürətlə gərginləşir. Gözlənilməzlik zirvəsindədir”

Peskov: “Rusiyalı diplomatlar Azərbaycan tərəfi ilə daim əlaqə saxlayır”

07 İyul 2025 / 15:34
15
Türkiyə Antalyada tarixi sualtı kəşfini açıqladı

Türkiyə Antalyada tarixi sualtı kəşfini açıqladı

07 İyul 2025 / 13:34
5
Keçmiş hökumət sədri Tornike Rijvadze özünə qəsd edib

Keçmiş hökumət sədri Tornike Rijvadze özünə qəsd edib

07 İyul 2025 / 12:49
17
Nazir Fidan: İsrailin təcavüzü nəzarət altına alınmasa, onun nəticələri qlobal miqyasda hiss olunacaq

Nazir Fidan: İsrailin təcavüzü nəzarət altına alınmasa, onun nəticələri qlobal miqyasda hiss olunacaq

07 İyul 2025 / 12:27
16
Azərbaycan və Özbəkistan dünya çempionatına birgə ev sahibliyi etmək üçün müraciət ediblər

Azərbaycan və Özbəkistan dünya çempionatına birgə ev sahibliyi etmək üçün müraciət ediblər

07 İyul 2025 / 12:09
9
Baş DYP idarəsi radarlarla bağlı müraciət yaydı

Baş DYP idarəsi radarlarla bağlı müraciət yaydı

07 İyul 2025 / 12:01
1
Zəhərli göbələk tərəfindən qətl: Erin Patterson günahkar bilindi

Zəhərli göbələk tərəfindən qətl: Erin Patterson günahkar bilindi

07 İyul 2025 / 9:49
2
Türkiyədən acı xəbər: Şəhid sayı 12-yə yüksəldi

Türkiyədən acı xəbər: Şəhid sayı 12-yə yüksəldi

07 İyul 2025 / 9:41
24
BRİKS sammitinin birgə bəyanatı: İsraili Fələstin torpaqlarından çəkilməyə çağırıb

BRİKS sammitinin birgə bəyanatı: İsraili Fələstin torpaqlarından çəkilməyə çağırıb

07 İyul 2025 / 8:35
7
İsrail Husilərə qarşı “Qara Bayraq” əməliyyatına başladı

İsrail Husilərə qarşı “Qara Bayraq” əməliyyatına başladı

07 İyul 2025 / 8:14
50
Fələstin İsrailin Əl-Əqsa məscidinə basqınlarının artacağı ilə bağlı xəbərdarlıq edib

Fələstin İsrailin Əl-Əqsa məscidinə basqınlarının artacağı ilə bağlı xəbərdarlıq edib

07 İyul 2025 / 8:01
34
Tramp ikinci müddətində üçüncü dəfə Netanyahuya ev sahibliyi edəcək

Tramp ikinci müddətində üçüncü dəfə Netanyahuya ev sahibliyi edəcək

07 İyul 2025 / 7:47
38
Suriya hakimiyyətində yeni sima: Əhməd əl-Dalati kimdir?

Suriya hakimiyyətində yeni sima: Əhməd əl-Dalati kimdir?

06 İyul 2025 / 8:21
33
Trampla hər danışıqdan sonra Putinin iştahı artır: “Bir nəfər dövlət mexanizmlərini dağıda bilərmiş”

Trampla hər danışıqdan sonra Putinin iştahı artır: “Bir nəfər dövlət mexanizmlərini dağıda bilərmiş”

05 İyul 2025 / 22:40
157
Ələt – Culfa dəmir yolunun tikintisində Azərbaycan Cümhuriyyəti hökumətinin fəaliyyəti

Bir yol, üç mühüm MƏRHƏLƏ: Zəngəzur dəhlizinin geosiyasi ƏHƏMİYYƏTİ

05 İyul 2025 / 22:29
6
Kür çayında katerlər toqquşdu – Yaralılar var – YENİLƏNİB

Kür çayında katerlər toqquşdu – Yaralılar var – YENİLƏNİB

05 İyul 2025 / 18:25
3
Prezident İlham Əliyev İƏT-in Xankəndi Zirvə görüşündən sosial şəbəkədə paylaşım edib – VİDEO

Prezident İlham Əliyev İƏT-in Xankəndi Zirvə görüşündən sosial şəbəkədə paylaşım edib – VİDEO

04 İyul 2025 / 22:49
5
Xankəndidə İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatının 17-ci Zirvə görüşü keçirilib, İlham Əliyev çıxış edib

Xankəndidə İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatının 17-ci Zirvə görüşü keçirilib, İlham Əliyev çıxış edib

04 İyul 2025 / 22:16
4
Xankəndidə TARİXİ ANLAR – Liderlər arasında səmimi söhbət

Xankəndidə TARİXİ ANLAR – Liderlər arasında səmimi söhbət

04 İyul 2025 / 20:19
3
Şuşada rəsmi nahar- FOTO

Şuşada rəsmi nahar- FOTO

04 İyul 2025 / 19:42
2
Avropa.info saytı gündəlik bülletenlər vasitəsi ilə siyasət, iqtisadiyyat, cəmiyyət, idman, mədəniyyət sahələri üzrə ölkədə və dünyada baş verən ən vacib hadisələri öz oxucularına operativ şəkildə çatdırır.
Direktor: Ruslan Bəşirli
Tel: 050 291 24 88
Baş redaktor: Şirvani Hümmətoğlu
Tel: 050 851 90 51
E-mail: avropainfo528@gmail.com
Ünvan: Bakı şəhəri, Akademik Həsən Əliyev küçəsi 96

AVROPA.İNFO © 2024 - Bütün hüquqları qorunur.

No Result
View All Result
  • Gündəm
  • Cəmiyyət
  • İqtisadiyyat
  • Siyasət
  • Ölkə
  • Dünya
  • Araşdırma
  • İdman
  • Kriminal
  • Köhnə versiya

AVROPA.İNFO © 2024 - Bütün hüquqları qorunur.