Almaniyada insanlar ümumi seçkilərdə səs vermək üçün seçki məntəqələrinə gedirlər.
Ölkədə Federal Parlamentin (Bundestaq) 21-ci müddətinə deputatların seçilməsi üçün səsvermə yerli vaxtla saat 08:00-da (Türkiyə vaxtı ilə 10:00) başlayıb.
Seçicilər yerli vaxtla saat 18:00-a qədər səs verə biləcəklər.
59,2 milyon seçicinin səsvermə hüququna malik olduğu seçkilərdə 29 partiya iştirak edir.
İlk dəfə səs verən gənclərin sayı 2,3 milyon, yaşı 70-dən yuxarı olan seçicilərin sayı isə 13,7 milyon olaraq açıqlanıb.
Seçkilərdə 630 yerlik parlamentdə deputat olmaq üçün 1422-si qadın olmaqla 4506 namizəd mübarizə aparır.
Türk əsilli şəxslərin də müxtəlif partiyalardan millət vəkili kimi qatıldığı seçkilərdə parlamentə düşmək şansı olan partiyalarda 50-dən çox türk əsilli namizəd var.
Almaniyada 16 əyalətdə qurulan 299 seçki dairəsindəki təxminən 90 min seçki məntəqəsində 675 min adam xidmət göstərəcək .
İkinci səs vacibdir
Seçicilər seçkiyə gedərkən iki ayrı səs verə biləcəklər. Dairə üzrə namizədi birinci səslə seçəcək vətəndaşlar ikinci səslə partiyaların müəyyən etdiyi siyahılar üzrə namizədlərə səs verəcəklər.
Bu seçki öncəsi Seçki Qanununa edilən dəyişikliklərlə daha da əhəmiyyət kəsb edən ikinci səslər partiyaların parlamentdə neçə mandat qazanacağını müəyyən edəcək.
Seçkilərdə 5 faizlik baryeri keçən partiyalar parlamentə daxil olacaq. Lakin bu barajı keçə bilməyən partiyalar 3 rayondan birbaşa deputat seçsələr, öz partiyalarının səs nisbətinə görə parlamentdə təmsil olunmaq imkanı əldə edəcəklər.
Baş nazirliyə namizədlər
Sosial Demokrat Partiyası (SPD), Yaşıllar və Azad Demokrat Partiyasından (FDP) ibarət olan və rənglərinə görə “svetofor koalisiyası” olaraq xarakterizə edilən hökumətin lideri Baş nazir Olaf Şolz 2021-ci ildə SPD-dən yenidən baş nazirliyə namizəd oldu.
Scholz ilə yanaşı, baş nazir postuna namizədlər Xristian Demokratik Birlik (CDU) Partiyasının lideri Fridrix Merz, ifrat sağçı Almaniya üçün Alternativ (AfD) Partiyasının həmsədri Alice Weidel, Yaşılların İqtisadiyyat və İqlim Mühafizəsi Naziri Robert Habeck və “Sahra Wagenack” (Sahra Wagenack) partiyasındandır Wagenknecht.
Seçkilərdə vəziyyət
Sorğulara görə, Merzin başçılıq etdiyi ana müxalifət CDU/CSU 28-32 faiz səs payı ilə birinci yerdədir. Beləliklə, ölkədə baş nazirin dəyişəcəyi demək olar ki, dəqiqdir.
İfrat sağçı populist AfD-nin səs nisbəti sorğularda 20-21 faiz olaraq əks olunub. Bu onu göstərir ki, AfD-nin səs payı əvvəlki seçkilərlə müqayisədə iki dəfə arta bilər.
Baş nazir Şolzun üzvü olduğu SPD-nin səs nisbəti yüzdə 14,5-16 aralığında göründüyü halda, mövcud hökumətin digər ortağı olan Yaşılların səs nisbəti yüzdə 12-14 aralığındadır.
2021-ci ilin noyabrında dağılan “svetofor hökuməti”nin kiçik ortağı olan FDP anketlərdə 4-5 faiz arasında səs payına malikdir. Mütəxəssislər, əvvəlki seçkilərlə müqayisədə xeyli səs itkisi yaşayan FDP-nin 5 faizlik seçki baryerindən geri qala biləcəyini deyirlər.
Səs sayı ictimaiyyət arasında maraq doğuran və son zamanlar səslərinin artdığı bildirilən Sol Partiyanın anketlərdə yüzdə 7-8 səs alacağı təxmin edilir.
İlk dəfə ümumi seçkiyə qatılacaq BSW, 3-4,5 faiz aralığında səs nisbəti ilə anketlərə əks olunur.
Almaniyanın ictimai yayımı ZDF tərəfindən aparılan sorğu göstərir ki, son günlərdə hansı partiyaya səs verəcəklərinə qərar verəcəyi gözlənilən “qərarsız” seçicilərin nisbəti 27 faizdir.
Sorğulara görə, heç bir partiyanın 630 yerlik parlamentdə təkbaşına hökumət qurmaq üçün kifayət qədər yeri yoxdur. Seçkilərdən sonra hökumətin qurulması üçün sərt danışıqların aparılacağı gözlənilir.
Potensial koalisiya hökumətini təşkil edəcək partiyalar əsasən ölkədə 5 faizlik seçki baryerini neçə partiyanın keçəcəyi ilə müəyyənləşəcək.
Daha çox partiya baryeri keçdikcə, daha çox partiyalı koalisiyaya ehtiyac yaranacaq.
Mümkün koalisiyalar arasında CDU/CSU-SPD koalisiya hökuməti önə çıxsa da, FDP və BSW də parlamentə daxil olarsa, CDU/CSU və SPD-nin millət vəkillərinin sayının hökumət qurmaq üçün kifayət etməyəcəyi və üçüncü tərəfdaşa ehtiyac ola biləcəyi bildirilir.
2021-ci il ümumi seçkilərində SPD 25,7 faiz, CDU/CSU 24,1 faiz, Yaşıllar 14,8 faiz, FDP 11,5 faiz, AfD 10,3 faiz və Sol Partiya 4,9 faiz səslə parlamentdə iştirak edib.