İstanbulda TBMM Xarici Əlaqələr Komitəsinin sədri Fuat Oktayın sədrliyi ilə Türk Dövlətləri Parlamentlərinin Xarici Əlaqələr Komitələrinin Toplantısı başlayıb. İki gün davam edəcək görüşlərdə qlobal və regional mövzular, o cümlədən Türk Dünyası və parlament diplomatiyası məsələləri müzakirə olunacaq.
Avropa .info xəbər verir ki, İclasda Azərbaycan, Qazaxıstan, Qırğızıstan, Özbəkistan, Türkmənistan və KKTC-dən olan komissiya sədrləri, türk dünyasından millət vəkilləri, səfirlər və bir çox təşkilatların nümayəndələri də iştirak ediblər. Proqram iki seansdan ibarət olacaq; Qlobal və regional məsələlər, xüsusilə Rusiya-Ukrayna müharibəsi, Fələstin və Suriyadakı son hadisələr, o cümlədən Türk Dünyasında atılacaq əməkdaşlıq addımları müzakirə olunacaq.
“Türk dünyası olaraq aramızda olan əlaqələri gücləndirmək üçün konkret addımlar atmağa davam edəcəyik”
Açılış nitqi ilə çıxış edən TBMM Xarici Əlaqələr Komitəsinin sədri Fuat Oktay, “Ailə məclisimizin üzvlərini bir araya gətirən belə mənalı platformalarda, ilk növbədə, son 34 ildə qət etdiyimiz məsafəni dərk etmək və hesaba çəkmək fürsəti tapırıq. Qlobal iqtisadi cazibə mərkəzlərinin dəyişdiyi və coğrafiyamızın əhəmiyyətinin artdığı müasir dünyada Türk Dünyası olaraq aramızda olan əlaqələri daha da gücləndirəcək konkret addımlar atmağa davam edirik . Türk Dünyası olaraq böyük zəhmətlə qurduğumuz əməkdaşlıq mexanizmlərimiz bu gün hər sahədə kurumsallaşır və möhkəm təməllər qazanır. Mövcud iki əməkdaşlıq prosesi və mexanizmləri ilə yanaşı, TÜRKPA, TÜRKSOY, Türkiyə İnvestisiya Fondu, Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondu, Türk Akademiyası və Türkiyə Ticarət və Sənaye Palataları İttifaqı vasitəsilə də Türk Dövlətləri çətiri altında çoxtərəfli səviyyədə əlaqələrimizi inkişaf etdirir və dərinləşdiririk. “Bu sahələr hər gün genişlənməkdə və dərinləşməkdə davam edir.
Oktay TDT üzvləri arasında ticarət həcminin artırılmasının vacibliyini vurğulayaraq, “Bu gün mövcud türk əməkdaşlıq təşkilatları çərçivəsində qurulan əməkdaşlıq platformaları beynəlxalq aləmdə yaxından izlənilməyə başlayıb və üçüncü dövlətlərin əməkdaşlıq etmək istədiyi mötəbər mövqeyə yüksəlib. Biz möhtərəm Prezidentlərimizin rəhbərliyi ilə ölkələrimiz arasında hərtərəfli əməkdaşlığı daha da gücləndirərək türk dünyasının inteqrasiyasına və əməkdaşlığımızın institutlaşmasına böyük əhəmiyyət veririk. Əminəm ki , bu il Macarıstanda keçiriləcək qeyri-rəsmi sammitdə və Türk Dövlətləri Təşkilatının Azərbaycanda keçiriləcək 12-ci Zirvə toplantısında çoxtərəfli əməkdaşlığımızı gücləndirəcək qərarlar qəbul edəcəyik . 175 milyondan çox gənc və dinamik əhalimiz, 1,3 trilyon dolları keçən ticarət dövriyyəmiz və ümumi zəngin mədəni irsimiz böyük nailiyyətlərimizi həyata keçirmək üçün möhkəm zəmin yaradır. Ancaq 2023 məlumatlarına görə; Türk Dövlətləri Təşkilatına üzv ölkələr arasında ticarət dövriyyəsi 42 milyard dollar səviyyəsində qalıb. Başqa sözlə, biz 1,3 trilyon dollarlıq potensialın yalnız 42 milyard dollarını istifadə edə bilmişik. Bu, ümumi ticarət həcmimizin 3 faizinə uyğundur. Biz bu göstəricini artırmalıyıq. Enerji və Orta Dəhliz kontekstində bizim nəqliyyat sahəsində əməkdaşlığımızı artırmaq üçün böyük potensialımız var. “Ortaq inkişafımızı davam etdirmək üçün biz Türk Dövlətləri Təşkilatı kontekstində qarşılıqlı sərmayələri artırmaq, əlaqəni yaxşılaşdırmaq, enerji və nəqliyyat dəhlizlərində regionumuzun əsas mövqeyini gücləndirmək üçün intensiv birgə işi davam etdiririk”.
“Beynəlxalq Ədalət Məhkəməsinin qərarlarına tam əməl etmək vacibdir”
Oqtay qlobal və regional məsələlərlə bağlı çağırış edərək, “Bu münasibətlə bəzi regional və qlobal məsələlərlə bağlı fikirlərimizi bildirmək istərdim. Qəzzada daimi atəşkəsin yaradılması, atəşkəs razılaşmasının bütün aspektləri ilə həyata keçirilməsi, humanitar yardımların bölgəyə maneəsiz çatdırılması, beynəlxalq hüquq normalarına və Beynəlxalq Ədalət Məhkəməsinin qərarlarına tam şəkildə əməl olunması vacibdir. Suriyanın yenidən sülh, sabitlik və rifah əldə etməsi, ölkənin siyasi birliyini və ərazi bütövlüyünü təmin etmək üçün Dəməşqin yeni administrasiyası beynəlxalq ictimaiyyət tərəfindən dəstəklənməli və Suriyaya qarşı beynəlxalq sanksiyalar ləğv edilməlidir. “Türkiyə olaraq, Rusiya -Ukrayna müharibəsinin hər iki tərəfin masa arxasında olduğu dialoq və diplomatik mexanizmlərlə ədalətli və daimi həllinə nail olmaq üçün daha əvvəl göstərdiyimiz səylərə yeni səylər əlavə etməyə hazırıq” dedi.