12 - 07 - 2025
  • Haqqımızda
  • Reklam
  • Media otağı
  • Əlaqə
  • Köhnə versiya
Avropa.info
Advertisement
  • Ana Səhifə
  • Gündəm
  • Cəmiyyət
  • İqtisadiyyat
  • Siyasət
  • Ölkə
  • Dünya
  • Araşdırma
  • İdman
  • Kriminal
No Result
View All Result
  • Ana Səhifə
  • Gündəm
  • Cəmiyyət
  • İqtisadiyyat
  • Siyasət
  • Ölkə
  • Dünya
  • Araşdırma
  • İdman
  • Kriminal
Avropa.info
No Result
View All Result
Ana səhifə Siyasət

ABŞ-nin “Dəmir Qübbə” yaratma planları hansı məqsədi daşıyır?-Politoloq Elşən Manafov

Yanvar 29, 2025
Siyasət
A A

Yanvarın 20-də andiçmə mərasimində Tramp bildirmişdi ki, qeyd olunan sistem ölkə daxilində istehsal olunacaq.
BAKI, 29 yanvar — Avropa.info ABŞ Prezidenti Donald Tramp “Dəmir Qübbə” milli raketdən müdafiə sisteminin hazırlanması haqqında fərman imzalayıb. Bildirilib ki, fərmanın dərc edildiyi andan 60 gün ərzində müdafiə naziri Prezidentə yeni nəsil raketdən müdafiə qalxanının arxitekturasını və yaradılması planını təqdim etməlidir.
Sənəd Floridadan Merilend ştatına uçuş zamanı imzalanıb.
Yanvarın 20-də andiçmə mərasimində Tramp bildirmişdi ki, qeyd olunan sistem ölkə daxilində istehsal olunacaq.
ABŞ Senatının Silahlı Qüvvələr Komitəsinin yeni sədri Rocer Uiker iki il ərzində müdafiə maliyyəsini 200 milyard dollar artırmaq və departamentin satınalma sistemini daha çevik etmək niyyətindədir.
Uikerin ofisi hazırda müzakirə olunan qanun layihəsi çərçivəsində ABŞ prezidenti Donald Trampdan müdafiə büdcəsini artırmağa nail olmaq istəyir. Uiker hesab edir ki, bununla “Dəmir Qübbə” hava hücumundan müdafiə sistemini, yeni hərbi texnikanı və sualtı qayıqları yaratmaq mümkün ola bilər. Ayrılan vəsait büdcə xərclərinə görə yaradılması sual altında olan yeni nəsil “hava üstünlüyü” qırıcısının layihəsinin maliyyələşdirilməsinə yönəldilə bilər.
Uiker yeni müdafiə satınalma planı təklif edir. Konqres tərəfindən bu qəbul olunarsa, Pentaqonun satınalma sistemini kökündən dəyişdirə, bəzi müdafiə firmalarını və kommersiya şirkətlərini ağır müqavilə prosedurlarından azad edə bilər.
Bəs ABŞ “Dəmir Qübbə”sinin yaradılması nə qədər realdır?
Rusiyalı hərbi analitik Viktor Litovkin deyir ki, ABŞ-ı qorumalı olan qübbənin birbaşa İsrailə, İsrail “Dəmir Qübbəsi”nə heç bir aidiyyatı yoxdur:
“Ona görə də belə bir hava hücumundan müdafiə və raketdən müdafiə sistemini necə yaradacaqları böyük sualdır. ABŞ Kanada ilə birlikdə NORAD adlı hava hücumundan müdafiə sisteminə malikdir. Amma görünən odur ki, o, Birləşmiş Ştatların ərazisini tam müdafiə etmir. Trampın vədlərinin necə yerinə yetirəcəyini kimsə bilmir. Hətta 45-ci prezidentliyi dövründə o, heç kimdə olmayan super duper raket yaratmağa söz vermişdi. Amma indi o, ikinci dəfə hakimiyyətə gəlib və super raket ABŞ-də yoxdur”.
Politoloq Elşən Manafov xatırladıb ki, ABŞ prezidenti Tramp seçkiqabağı təşviqat kompaniyası zamanı Rusiya və Ukrayna arasında müharibəni 24 saata dayandıra biləcəyi ilə bağlı vədlər vermişdi:
“İnaqurasiya prosesindən sonra belə məlum olur ki, onun bu vədləri populist xarakter daşıyırmış və hərbi əməliyyatların dayandırılması ABŞ-nin bununla bağlı istəyi və iradəsindən asılı deyil. Tramp bu məsələdə qətiyyətli olduğunu nümayiş etdirmək üçün Rusiya və Ukrayna tərəfləri ilə danışıqlar aparacaq səlahiyyətli nümayəndəsini təyin edib. Onun isə İndepent nəşrinə verdiyi müsahibədən belə məlum olub ki, hazırkı mərhələdə Trampın əsas məqsədi hərbi əməliyyatların 100 gün müddətinə dayandırılması istəyidir”.
Elşən Manafov - Sputnik Azərbaycan, 1920, 29.01.2025
Elşən Manafov
© Photo : Courtesy of Elshan Manafov
Politoloq bildirir ki, Rusiya prezidenti Vladimir Putin ölkəsinin sülh danışıqlarına hazır olduğunu bildirib və bu zaman Rusiyanın hər hansı barışıq müqaviləsinə deyil, məhz uzun müddətli və dayanıqlı sülhü təmin edə biləcək danışıqlara hazır olduğunu, danışıqlar zamanı isə Rusiya şərtlərinin nəzərə alınmasının vacibliyini vurgulayıb:

“Bu şərtlər isə Rusiyaya referendum yolu ilə birləşdirilmış ərazilərin yeni statusunun Ukrayna və Qərb tərəfindən qəbul edilməsi, Ukraynanın heç bir vəchlə NATO-ya daxil olmayacağı ilə bağlı təminatların verilməsidir. Rusiya tərəfinin qətiyyətli mövqeyi isə ABŞ-nin yeni administrasiyasını təmin etmədiyindən, görünür Ağ Ev Rusiyaya iqtisadi təzyiq vasitələrini gücləndirməklə yanaşı ehtimal oluna biləcək hərbi qarşıdurma ərəfəsində özünün hava məkanının təhlükəsizliyinin daha yuksək səviyyədə təmin edilməsi üçün əlavə tədbirlərə əl atmaq məcburiyyətində qalıb. Etiraf etmək lazımdır ki, ballistik qanadlı raket, habelə hipersəs keyfiyyətlərinə malik raketlərin kütləvi hücumundan ABŞ-ı daha etibarlı şəkildə qorumaq üçün Tramp hələ seçkiqabağı kompaniyası zamanı belə bir fərmana imza atacağı ilə bağlı vədlər vermişdi”.

Politoloqun sözlərinə görə, hərbi mütəxəssislər ABŞ-nin “Dəmir Qübbəsi”nin etibarlı və effektiv olmayacağı, habelə ona baha başa gələcəyi ilə bağlı fikirlər səsləndirirlər:
“ABŞ ərazisi İsraillə müqayisəyə gəlməyəcək dərəcədə nəhəng olduğundan belə bir sipərin hazırlanması müşkül görünür. “Dəmir Qübbə” idarəolunmayan, imkanları 50 km dən 200 km ə qədər olan taktiki raketlərdən qorunmaq üçündür. Onun bir batareyası təxminən 1,5 min kv.km ərazini müdafiə edə bilir. Digər tərəfdən keçən il İranın İsrailə kütləvi raket və pilotsuz təyyarələrlə hücumu zamanı İsrailin “Dəmir Qübbəsi”nin deyildiyi qədər effektiv və etibarlı olmadığı üzə çıxdı”.
Politoloq qeyd edib ki, Rusiyanın Oreşnik kimi raketlərinin hədəfə vurma imkanları 2000 km-ə qədərdir və hipersəs keyfiyyətlərinə malik bu raketlərin uçuş trayektoriyasını müasır hava hücumundan müdafiə sistemləri aşkar etmək qabiliyyətinə malik deyillər.

“Bu raketlər kütləvi qırğın silahları deyil, lakin, partlayışın radiusu və zərbə gücü nüvə silahına bərabərdir. ABŞ-nin bu sahədə Rusiya ilə müqayisədə hərbi gücünün arzuolunan səviyyədə olmadığını etiraf etmək iqtidarında olmayan Tramp rusiyalıların bu siahın sirrini guya ki, ABŞ-dən oğurlamaları ilə bağlı fikirləri səsləndirməklə cudanı çuvalda gizlətdiyini zənn edir. Bütün bunlarla yanaşı Tramp və Aİ ilə Ukrayna-Rusiya savaşının perspektivləri ilə bağlı məsələlərə münasibətdə fikir ayrılıqlarının olması şəksizdir və bu faktor Rusiya ilə problemləri güc müstəvisi üzərində həll etməyə çalışan Qərb alyansının xeyrinə deyil”, – politoloq fikirlərini yekunlaşdırıb

Əvvəlki Yazı

“Rusiyanın dağılması Ermənistan və Baltikyanı ölkələr üçün yaxşı perspektivlər aça bilər”-Simonyan

Növbəti Yazı

Təcili: Təyyarə Xəzər dənizi üzərində həyacan siqnalı verdi

XƏBƏR LENTİ

Tramp İmmiqrasiya və Gömrük Mühafizəsinə “tam səlahiyyət” verir

Tramp İmmiqrasiya və Gömrük Mühafizəsinə “tam səlahiyyət” verir

12 İyul 2025 / 12:52
37
Suriyada silah anbarında partlayış: 5 ölü, 14 yaralı

Suriyada silah anbarında partlayış: 5 ölü, 14 yaralı

12 İyul 2025 / 9:29
12
ABŞ Dövlət Departamenti 1300-dən çox əməkdaşını ixtisar edir

ABŞ Dövlət Departamenti 1300-dən çox əməkdaşını ixtisar edir

12 İyul 2025 / 8:57
20
BMT-nin mənzil-qərargahında “Beynəlxalq Fələstin Konfransı” keçiriləcək

BMT-nin mənzil-qərargahında “Beynəlxalq Fələstin Konfransı” keçiriləcək

12 İyul 2025 / 8:49
24
Türkiyədə ilin birinci yarısında saatda 4 zəlzələ olub

İsmayıllıda güclü zəlzələ oldu

12 İyul 2025 / 8:43
41
Suriyanın şimalında ərəb qəbilələri PKK/YPG-yə qarşı üsyana başladı! – ABŞ SDQ-yə üz çevirdi!

Suriyanın şimalında ərəb qəbilələri PKK/YPG-yə qarşı üsyana başladı! – ABŞ SDQ-yə üz çevirdi!

12 İyul 2025 / 3:10
44
İran və İsrail arasında yeni böyük müharibə riskini göstərən dörd önəmli işarət…

İran və İsrail arasında yeni böyük müharibə riskini göstərən dörd önəmli işarət…

12 İyul 2025 / 2:29
25
The Economist: Azərbaycanla Ermənistan arasındakı sülh perspektivi Kremlin Qafazdakı gücünü zəiflədir!

The Economist: Azərbaycanla Ermənistan arasındakı sülh perspektivi Kremlin Qafazdakı gücünü zəiflədir!

12 İyul 2025 / 1:43
19
PKK-nın tərkisilah mərasiminin keçirildiyi Casene mağarasının simvolik anlamı nədir?

PKK-nın tərkisilah mərasiminin keçirildiyi Casene mağarasının simvolik anlamı nədir?

11 İyul 2025 / 19:32
44
İsrail İranın nüvə obyektlərinin tamamilə məhv edilmədiyini bildirir! – Yeni savaş an məsələsi!

İsrail İranın nüvə obyektlərinin tamamilə məhv edilmədiyini bildirir! – Yeni savaş an məsələsi!

11 İyul 2025 / 18:32
59
Quzey Kıbrıs Türk Cümhuriyyətində böyük dönüşüm başlayır – 100 milyon dollarlıq nəhəng YATIRIM

Quzey Kıbrıs Türk Cümhuriyyətində böyük dönüşüm başlayır – 100 milyon dollarlıq nəhəng YATIRIM

11 İyul 2025 / 18:20
36
Ərdoğanın baş müşaviri dünyasını dəyişdi

Ərdoğanın baş müşaviri dünyasını dəyişdi

11 İyul 2025 / 17:04
20
Zelenski Rusiyanın Xarkova hücumunda doğum evinin də hədəf alındığını bildirib

Zelenski Rusiyanın Xarkova hücumunda doğum evinin də hədəf alındığını bildirib

11 İyul 2025 / 17:03
28
Yalçın Rəfiyev:”Azərbaycanın Ukraynaya humanitar yardım göndərən ilk ölkələrdən biri olub”

Yalçın Rəfiyev:”Azərbaycanın Ukraynaya humanitar yardım göndərən ilk ölkələrdən biri olub”

11 İyul 2025 / 16:56
36
“Terrorsuz Türkiyə”də tarixi gün! PKK ilk dəfə silahlarını yandırdı – FOTOLAR

“Terrorsuz Türkiyə”də tarixi gün! PKK ilk dəfə silahlarını yandırdı – FOTOLAR

11 İyul 2025 / 16:51
54
Baş prokuror Kamran Əliyev Nərimanov rayonunda vətəndaşları qəbul edib -Fotolar

Baş prokuror Kamran Əliyev Nərimanov rayonunda vətəndaşları qəbul edib -Fotolar

11 İyul 2025 / 16:46
6
“Terrorsuz Türkiyə” planının son mərhələsi: Terror təşkilatı PKK silahlarını məhv edir!

“Terrorsuz Türkiyə” planının son mərhələsi: Terror təşkilatı PKK silahlarını məhv edir!

11 İyul 2025 / 14:13
47
Prezident İlham Əliyev vacib Fərman imzaladı

Prezident İlham Əliyev vacib Fərman imzaladı

11 İyul 2025 / 12:34
39
Əminə Ərdoğan Srebrenitsa Soyqırımının 30-cu ildönümü ilə bağlı paylaşım edib

Əminə Ərdoğan Srebrenitsa Soyqırımının 30-cu ildönümü ilə bağlı paylaşım edib

11 İyul 2025 / 11:44
26
Prezident İlham Əliyev İƏT-in Xankəndi Zirvə görüşündən sosial şəbəkədə paylaşım edib – VİDEO

Prezident İlham Əliyev Monqolustan prezidentinə təbrik məktubu ünvanlayıb

11 İyul 2025 / 11:23
38
Rubio: Tramp Rusiya-Ukrayna sülh danışıqlarında irəliləyişin olmamasından məyus olub

ABŞ prezidenti Tramp NATO vasitəsilə Ukraynaya silah göndərəcəklərini açıqlayıb

11 İyul 2025 / 11:19
30
Pakistanda terror hadisəsi: ölənlər var

Pakistanda terror hadisəsi: ölənlər var

11 İyul 2025 / 10:06
25
AB İsraillə  sazişlərini dayandıra bilər

AB İsraillə sazişlərini dayandıra bilər

11 İyul 2025 / 10:02
26
Məğlub olduq, amma… – Öcalan nə dedi, Ərdoğan nə deyəcək?

Bu gün PKK silahı təhvil verəcək

11 İyul 2025 / 9:56
27
Sorğu: Tramp seçicilərinin əksəriyyəti ABŞ-ın İrana mümkün hücumunu dəstəkləmir

ABŞ-in Əbu-Dabi görüşü bağlı  açıqlama

11 İyul 2025 / 8:55
49
 İsrail ordusundan Qəzzada məktəbə hava hücumu : 6 ölü, çoxlu yaralı

 İsrail ordusundan Qəzzada məktəbə hava hücumu : 6 ölü, çoxlu yaralı

11 İyul 2025 / 8:48
33
ABŞ İsrail anbarlarında toz basan Patriot raketlərinin Ukraynaya verilməsini istəyir! – Tel-Əviv niyə imtina edir?

ABŞ İsrail anbarlarında toz basan Patriot raketlərinin Ukraynaya verilməsini istəyir! – Tel-Əviv niyə imtina edir?

11 İyul 2025 / 1:07
23
Soyqırımdan varlanan sadə israillilər deyil, iri şirkətlər və oliqarxiyadır –  Albanese niyə ABŞ-ın qəzəbinə tuş gəldi?

Soyqırımdan varlanan sadə israillilər deyil, iri şirkətlər və oliqarxiyadır – Albanese niyə ABŞ-ın qəzəbinə tuş gəldi?

10 İyul 2025 / 21:16
36
Almaniyada meyiti tapılan Kənan Lənkəranda dəfn edildi 

Almaniyada meyiti tapılan Kənan Lənkəranda dəfn edildi 

10 İyul 2025 / 18:51
32
Avstriya Xarici İşlər Naziri İsrailin Qəzzada konsentrasiya düşərgələri yaratmaq planından narahatdır

Avstriya Xarici İşlər Naziri İsrailin Qəzzada konsentrasiya düşərgələri yaratmaq planından narahatdır

10 İyul 2025 / 18:37
27
Avropa.info saytı gündəlik bülletenlər vasitəsi ilə siyasət, iqtisadiyyat, cəmiyyət, idman, mədəniyyət sahələri üzrə ölkədə və dünyada baş verən ən vacib hadisələri öz oxucularına operativ şəkildə çatdırır.
Direktor: Ruslan Bəşirli
Tel: 050 291 24 88
Baş redaktor: Şirvani Hümmətoğlu
Tel: 050 851 90 51
E-mail: avropainfo528@gmail.com
Ünvan: Bakı şəhəri, Akademik Həsən Əliyev küçəsi 96

AVROPA.İNFO © 2024 - Bütün hüquqları qorunur.

No Result
View All Result
  • Gündəm
  • Cəmiyyət
  • İqtisadiyyat
  • Siyasət
  • Ölkə
  • Dünya
  • Araşdırma
  • İdman
  • Kriminal
  • Köhnə versiya

AVROPA.İNFO © 2024 - Bütün hüquqları qorunur.