19 - 07 - 2025
  • Haqqımızda
  • Reklam
  • Media otağı
  • Əlaqə
  • Köhnə versiya
Avropa.info
Advertisement
  • Ana Səhifə
  • Gündəm
  • Cəmiyyət
  • İqtisadiyyat
  • Siyasət
  • Ölkə
  • Dünya
  • Araşdırma
  • İdman
  • Kriminal
No Result
View All Result
  • Ana Səhifə
  • Gündəm
  • Cəmiyyət
  • İqtisadiyyat
  • Siyasət
  • Ölkə
  • Dünya
  • Araşdırma
  • İdman
  • Kriminal
Avropa.info
No Result
View All Result
Ana səhifə Dünya

Türkiyə memarlığının şah əsərləri: Memar Sinanın tikdiyi 77 məscid – FOTOLAR

Dekabr 23, 2024
Dünya, Redaktorun Seçimi
A A

Türkiyədə məscidlər sadəcə bir ibadət yeri deyil. Bu məscidlər həm də dünya tarixi üçün bir irsdir. Bu məscidlər zəngin mədəniyyətin imzası və burada hakim olan böyük imperiyaların qalığıdır. Türkiyə mədəniyyətinin, tarixinin zənginliyini məscidləri ziyarət etməklə görmək mümükündür. Məhz bu səbəbdəndir ki, Türkiyəyə səfər edən turistlərin böyük hissəsi tarixi və mədəni irsin qorunmasının özündə əks etdirən bu məscidləri ziyarət edirlər. Türkiyəyə səfərimiz çərçivəsində biz də bir neçə məscidi ziyarət etmək şansımız oldu. Tarixlə mədəniyyətin, inamla etiqadın təcəssümünü məhz mıəscidlərə ziyarətimiz zamanı bir daha şahid olduq.

Türkiyə sözsüz dünya tarixi, mədəniyyəti və irsi baxımından son dərəcə zəngin bir diyardır. Bu ölkənin hər küçəsi, hər qəsəbəsi minillik tarixi hadisələrə, heyranedici hekayələrə və Türkiyəni idarə edən bir çox imperiya və sülalələrin onurğa sütunu olan canlı mədəniyyətlə doludur. Müasir şəhər həyatının təlaşında belə, siz minlərlə il boyu uca durmaqdan qazandığı saysız-hesabsız dərin mədəniyyət və müdriklik təbəqələrini tapa bilərsiniz.

Dünya memarlıq tarixinə Türk dünyasını təmsil edən bir mötəbər isim mövcuddur. Bu memar Sinandır.

Təqribi olaraq 1490-cı ildə doğulmuş, 1558-ci ildə isə vəfat etmişdir. Onun əsərləri memarlıq-incəsənət sahəsinə əbədi damğasını vuran nümunələr hesab olunur. Xüsusilə, Osmanlı memarlıq sənətinin möhtəşəm yüzilliyini təmsil edən Memar Sinan yarım əsr ərzində məscid, bazar, körpü, karvansara kimi bir çox abidələr yaratmışdır. Memar Sinanın müasir memarların yoluna işıq saçan və şəhərin görməli yerlərini inşa edən əsərləri əsrlərdir davam edir.

Türk mütəxəssislər qeyd edirlər ki, Memar Sinan zəlzələlərin nəticələrini bildiyi üçün tikilələrdə bunu mütləq nəzərə alırmış.

O, tikintidə buna uyğun materiallar seçər və öz müstəsna bilikləri üzərində inşaat işləri apararmış. Mütəxəssislər onun inşa etdiyi bütün binaları homogen materiallardan tikdiyini qeyd edir.

Estetik zövqlülük, bənzərsiz üsullar və möhkəm təməllər və inşaat planı ilə ərsəyə gələn çoxsaylı memarlıq nümunələri arasında Süleymaniyyə camisi, Şahzadə məscidi, Səlimiyyə məscidi, Drina körpüsü, Mostar körpüsü xüsusilə sevilir və seçilir.

Memar Sinan Osmanlı ordularının Avropa ölkələrinə səfərləri zamanı keçilməyən çaylar üzərində saldığı möhkəm körpülərlə Sultan Süleymanın diqqətini cəlb etmiş və ömrünün axırına qədər dövlətin baş memarı vəzifəsini icra etmişdir.

Memar Sinan kim idi? Onun məşhurluğunun əsl səbəbi nə idi? Dünyada bəlkə də haqqında danışdığımız Memar Sinan qədər bina tikən, tarixə öz izini memarlıq əsərləri ilə həkk etdirən ikinci bir memar yoxdur.

Memar Sinan 1539-cu ildə sədrəzəm Ayaz Mehmed Paşa tərəfindən Osmanlı imperatorluğunun baş memarı təyin edilir. Sinan 1588-ci ildə ölümünə qədər vəzifəsində qaldı və üç sultanın hakimiyyəti dövründə: I Süleyman (1520-66), II Səlim (1566–74) və III Murad (1574–95) dövründə şah əsərlərini yaratdı. Sinan öz xatirələrində Teẕkiretü’l-bünyān adlı əsərində 80 cümə məscidi (böyük məscid) və 400-dən çox kiçik məscidi daxil olmaqla 698 binanı layihələndirdiyini bildirir. Əslində o, imperator memarlarından ibarət qrupa rəhbərlik edirdi və tikilən binalar kollektiv iş sayılırdı. Sinan özü sultan üçün aparılan böyük tikinti layihələrində iştirak edirdi. Bunlar Ədirnədəki Şahzadə külliyəsi (1543–48), Süleymaniyyə məscidi (1548–59), Qırxçeşme su işleri (1561–65), Qanuni Sultan Süleyman Körpüsü (1565–67) və Səlimiyyə məscidləri (1568–74) idi. Bu tarixdən sonra o, III Muradın dövründə böyük tikinti işləri aparmamış, yaşlandığı üçün işi başqa memarlara həvalə etmişdir.

Məscidlər Türkiyənin səma xəttinə dünyanın heç bir yerində rast gəlinməyən unikal bir dərinlik və xarakter əlavə edir. Möhtəşəm minarələri və aydın mavi səmaya qarşı gözə çarpan günbəzləri ilə, Türkiyədə dünyanın ən böyük və ən gözəl məscidlərindən bir neçəsi var.

Bu yazımızda dünya tarixində özünəməxsus yeri olan məscidlərimiz haqqında məlumat verəcəyik.

Bursa Ulu Məscidi

1396-1399-cu illər arasında Osmanlı İmperatorluğu dövründə tikilmiş Bursa Ulu Məscidi Səlcuqlu memarlığından gqaynaqlanan əsl Osmanlı memarlıq üslubunun ecazkar əsəridir. Bu məscidin divarlarında və sütunlarında həkk olunmuş İslam xəttatlığının gözəl nümünələri, Bursa Ulu Məscidini qədim İslam xəttatlığının ecazkar nümünəsi olduğununun bir daha şahidi olacaqsınız. 5000 kv m geniş əraziyə uzanan məscid 20 günbəz və 2 minarəsi olan unikal düzbucaqlı quruluşa malikdir.

Rüstəm Paşa Məscidi (İstanbul)

İstanbula səfərimiz zamanı bu möhtəşəm Rüstəm Paşa məscidi ziyarət etdik.

İstanbuldakı Rüstəm Paşa məscidi qədimliyinə görə möhtəşəm memarlıq əsəri olmaya bilər, lakin bu məscidin möhtəşəm İznik çini dizaynları bütün daha böyük layihələrdən üstündür. Osmanlı dövründə memar Sinan tərəfindən tikilən məscid Sultan I Süleymanın baş vəziri Rüstəm Paşa tərəfindən maliyyələşdirilib.

Mürəkkəb nəbati və həndəsi naxışlarla gözəl İznik kaşıları divarın həm daxili, həm də xarici hissələrini bəzəyir. Məscidin nisbətən kiçik olması səbəbindən incə sənət əsərlərinin gözəlliyini araşdırmaq və qiymətləndirmək daha asandır. Küçə səviyyəsindən yuxarıda yerləşən məscid yoldan keçənlərə asan görünmür. Küçədən sizi məscidin ön terrasına aparacaq pilləkənlə qalxmalı olacaqsınız.

Səlimiyə məscidi (Ədirnə)

Türkiyə memarlıq sənətinin şah əsərlərindən biri sözsüz ki, Səlimiyə məscididir. Türkiyənin ən böyük məscidlərindən biri olan Səlimiyə məscidinin möhtəşəm quruluşu təxminən 28,500 m² geniş ərazidə təpənin üstündədir. Ədirnənin ən hündür nöqtələrindən birində inşa edilən məscid Ədirnə Sultanı II Səlimin dövründə Memar Sinan tərəfindən tikilib, məscidin nəhəng ibadət salonunda 6,000 nəfər namaz qıla bilər. Osmanlı İmperatorluğunun ən məşhur memarı Memar Sinan Səlimiyə məscidini onun şah əsəri hesab edirdi. Səlimiyə məscidi 2011-ci ildə YUNESKO-nun Dünya İrs Siyahısına daxil edilib.

Muradiye Məscidi (Manisa)

Manisada olan Muradiye Məscidi də öz gözəlliyi ilə turistləri heyran qoyan bir məsciddir. Sultan III Mehmed 1595-ci ildə Manisa şəhərində Muradiyə məscidinin inşasını tapşırır. Atasının və babasının ənənəsinə sadiq qalaraq, bu layihənin dizaynını məşhur memar Sinana həvalə edilir. Sözsüz ki, memar Sinanın inşa etdiyi bütün məscidlər öz akustikası və gözəlliyi ilə bütün Şərqdə sevilir.

Məscidin bütün daxili məkanını əhatə edən yüksək keyfiyyətli İznik kafel işi, gözəl kirəmitli mehrab və pəncərənin işıqlı vitraj detalları məkana əlamətdar bir atmosfer verir.

Yeni Məscid (İstanbul)

İstanbulda çoxsaylı məscidlər var. Maraqlıdır ki, bütün məscidlər öz tarixi və unikallığı ilə dünya mədəniyyət tarixinə gözəllik bəxş edir. Yeni məsciddə Osmanlı dövründə inşa edilən bir sənət əsəridir. Məscidin tikintisi 1587-ci ildə başlanırvə 1665-ci ilə qədər davam edir. Məscid ilk olaraq Validə Sultan Məscidi adlanır. Yeni Məscidin nəhəng bir kompleks kimi möhtəşəm quruluşu və dizaynı təkcə dini məqsədlərə xidmət etmir, həm də böyük mədəni əhəmiyyətə malikdir.

Divriği Ulu Məscidi və Darüşşifası (Divriği kəndi)

Bir təpədə kiçik bir kəndin üstündə oturan Divriği Ulu Məscidi Türkiyənin ən gözəl məscid komplekslərindən biridir. YUNESKO-nun Ümumdünya İrs Saytı statusunu gözəl sənətkarlığı sayəsində qazanıb . Bu tarixi, dini abidənin tikilişi çox qədimə gedib çıxır. Tarixi faktlara görə Ulu cami (böyük məscid) və darüşşifası (xəstəxana) Səlcuqlu-Türk bəylikləri tərəfindən inşa edilib.

Divriği Ulu Məscidinin ən diqqətçəkən xüsusiyyəti daş qapılarıdır. Dörd qapının hündürlüyü 14 metrə çatır və mürəkkəb həndəsi naxışlar, nəbati motivlər və heyvan naxışları ilə örtülmüşdür. İslam memarlığı tarixində parlaq memarlığı ilə məscid şah əsəridir. Məscidə girdiyiniz zaman sizi tağlı daş işləri qarşılayacaq və sakit darüşşifası daxili məkanlar qəsdən bəzəksiz buraxılmış və beləliklə, məscidlə dramatik bir kontrast yaradılmışdır.

Süleymaniyyə məscidi (İstanbul)

Memar Sinanın daha bir möcüzəsi olan Süleymaniyyə məscidi Türkiyənin ən böyük məscidlərindən biridir. Təxminən 1550-1558-ci illərdə Sultan Süleymanın əmri ilə tikilmiş məscid böyük əraziyə malikdir.

İbadət zalının qübbəli geniş daxili məkanı var. Hər gün bu məscidi minlərlə turist ziyarət edir.

Sultanahmet Məscidi (İstanbul)

Mehmet Ağanın göstərişi ilə inşa edilən Sultanahmet Məscidi, şübhəsiz ki, Türkiyənin ən məşhur məscidlərindən biridir. Mürəkkəb memarlığın əsl möcüzəsi olan məscid 1609-1616-cı illər arasında tikilmişdir.

Altı minarəsi olan bu məsciddə turistlərin ən sevimli yerlərindən biridir.

Mahmud bəy məscidi (Kasaba kəndi, Kastamonu)

Təxminən 1366-cı ildə tikilmiş bu nəfis məscid Kastamonu şəhərindən təxminən 17 km aralıda Kasabanın kiçik obasında yerləşir və bu məscid tarixi görünüşünə və dizaynına görə olduqca möhtəşəmdir. Çünki bu məscid ağac boyalı və oyma ilə şəkilləndirilmiş bir sənət əsəridir.

Məscidin içərisində çoxsaylı taxta tavanlar, taxta sütunlar və mürəkkəb çiçək və həndəsi naxışlarla bəzədilmiş taxta qalereya mövcuddur.

Kocatepe Məscidi (Ankara)

Türkiyənin ən gözəl məscidlərindən biri sözsüz ki, Ankarada yerləşən Kocatəpə məscididir. Məscid 1967-1987-ci illər arasında tikilib. Bu nəhəng məscidi şəhərin istənilən yerindən görmək mümkündür. Daha bir maraqlı məqam isə məscidi inşa edən memarların Memar Sinanın sənət əsərlərindən ilhamlanmasıdır.

Türkiyədəki məscidlərin tarixi , gözəlliyi bütün islam dünyası üçün bir örnəkdir. Hər il milyonlarla turist bu məscidləri ziyarət etməklə yanaşı, burada öz dualarını edirlər. Yolunuz Türkiyəyə düşsə bu tarixi inanc yerlərini ziyarət edin.



Əvvəlki Yazı

“Qara Dəniz Regionunda Sülh və Təhlükəsizlik üçün Qadınların Birgə Təşəbbüsləri” adlı konfrans keçirildi – FOTOLAR

Növbəti Yazı

Prokuror Teymur Kərimova 9 il həbs istədi

XƏBƏR LENTİ

“OXU, YARAT, QAZAN!”  Yay Festivalı çərçivəsində yaradıcı fəaliyyət təşkil edilib

“OXU, YARAT, QAZAN!”  Yay Festivalı çərçivəsində yaradıcı fəaliyyət təşkil edilib

18 İyul 2025 / 20:43
27
Tramp: İsrail Qəzzada 60 günlük atəşkəs şərtlərini qəbul edir

Trampın diaqnozu qoyulan xroniki venoz çatışmazlıq nədir?

18 İyul 2025 / 8:34
23
Respublika Gənclər Kitabxanasında Nizamişünas, professor Xəlil Yusiflinin xatirəsi yad edilib

Respublika Gənclər Kitabxanasında Nizamişünas, professor Xəlil Yusiflinin xatirəsi yad edilib

17 İyul 2025 / 19:35
54
Netenyahu Trampın Suriya vizyonunu “baltalayır” – Bütün yollar Dəməşqə aparır!

Netenyahu Trampın Suriya vizyonunu “baltalayır” – Bütün yollar Dəməşqə aparır!

18 İyul 2025 / 0:19
22
Rubio: Tramp Rusiya-Ukrayna sülh danışıqlarında irəliləyişin olmamasından məyus olub

İvestorlar Trampın Rusiyaya qarşı sərt ikinci dərəcəli sanksiyalar tətbiq etmək hədələrinə inanmırlar

17 İyul 2025 / 8:55
38
Yunanıstanda hərbi yüklərin İsrailə daşınmasının qarşısını almaq üçün nümayiş keçirilib

Yunanıstanda hərbi yüklərin İsrailə daşınmasının qarşısını almaq üçün nümayiş keçirilib

17 İyul 2025 / 8:49
31
Suriya mənbələri İsraillə Bakı görüşünü təsdiqləyir! – Dəməşqlə Tel-Əviv arasında “böyük uçurum” – Kim, nədən vaz keçmir ?

Qəzzaya gedən İsrail əsgərləri niyə intihar edirlər? – “Bu müharibə bizi də öldürür” – Sensasion rəqəmlər

16 İyul 2025 / 16:59
7
İsrailin Suriyadakı “Troya atı”! – Suveydada ağır döyüşlər, Prezident Sarayı bombalandı (Yenilənib)

İsrailin Suriyadakı “Troya atı”! – Suveydada ağır döyüşlər, Prezident Sarayı bombalandı (Yenilənib)

16 İyul 2025 / 15:55
34
Likiyanın incisi: Qədim Myra şəhərinin sirləri

Likiyanın incisi: Qədim Myra şəhərinin sirləri

16 İyul 2025 / 13:32
3
Dini radikalizm və onunla mübarizə üsulları

Dini radikalizm və onunla mübarizə üsulları

15 İyul 2025 / 22:16
14
Əhməd əl Şaraa Prezident İlham Əliyevə niyə təşəkkür etdi? – Bakıda tarixi enerji danışıqları – FOTO, YENİLƏNİB

Azərbaycan-Suriya sazişi! Bir enerji koridorundan daha böyük! Ankara və Bakı Yaxın Şərqi yenidən şəkilləndirir…

15 İyul 2025 / 16:19
42
Gürcüstanda azərbaycanlı deputat seçiciyə çaynik atdı – Video

Gürcüstanda azərbaycanlı deputat seçiciyə çaynik atdı – Video

15 İyul 2025 / 9:56
17
Zatulin: “Amerika səfirinin bu sözlərinin arxasında Ermənistan və Azərbaycan rəhbərliyinin razılığı var”

Zatulin: “Amerika səfirinin bu sözlərinin arxasında Ermənistan və Azərbaycan rəhbərliyinin razılığı var”

15 İyul 2025 / 9:39
27
Donald Tramp Ukraynaya “milyardlarla dollar” dəyərində silahlar verəcəyini vəd edib

Donald Tramp Ukraynaya “milyardlarla dollar” dəyərində silahlar verəcəyini vəd edib

15 İyul 2025 / 9:06
25
Bu gün ölkə ərazisində 40 dərəcə isti olacaq

Bu gün ölkə ərazisində 40 dərəcə isti olacaq

15 İyul 2025 / 8:30
43
Qardaş Türkiyədə xain çevriliş cəhdindən 9 il ötür

Qardaş Türkiyədə xain çevriliş cəhdindən 9 il ötür

15 İyul 2025 / 8:24
48
İsrail ordusu İordaniyadan Qəzzaya yardım aparan yük maşınlarına hücum ediblər

İsrail ordusu İordaniyadan Qəzzaya yardım aparan yük maşınlarına hücum ediblər

15 İyul 2025 / 8:13
50
“Sınıq Körpü” gömrük postunda ölkədən qaçırılan külli miqdarda xarici valyutanın qarşısı alınıb

“Sınıq Körpü” gömrük postunda ölkədən qaçırılan külli miqdarda xarici valyutanın qarşısı alınıb

14 İyul 2025 / 20:07
165
İsrail Suriya tanklarina zərbələr ednirdi

İsrail Suriya tanklarina zərbələr ednirdi

14 İyul 2025 / 19:46
21
Rubio: Tramp Rusiya-Ukrayna sülh danışıqlarında irəliləyişin olmamasından məyus olub

Prezident Tramp Rusiyaya 50 gün vaxt verdi

14 İyul 2025 / 19:39
19
Musiqili Teatr dörd aylıq repertuar planını açıqladı – FOTO

Akademik Musiqili Teatr 115-ci mövsümünə yekun vurdu

14 İyul 2025 / 18:52
42
Tanınmış aktrisa Rəsmiyyə Nurməmmədovanın 60 illiyi səhnədə qeyd olunub

Tanınmış aktrisa Rəsmiyyə Nurməmmədovanın 60 illiyi səhnədə qeyd olunub

14 İyul 2025 / 18:49
41
İki dövlətli həll prosesində yeni ADDIMLAR: Nyu-Yorkda sərt mesajlar veriləcək

İki dövlətli həll prosesində yeni ADDIMLAR: Nyu-Yorkda sərt mesajlar veriləcək

14 İyul 2025 / 18:43
33
Əsası miladdan öncə qoyulan ilk şəhərin unikal xüsusiyyətləri

Əsası miladdan öncə qoyulan ilk şəhərin unikal xüsusiyyətləri

14 İyul 2025 / 18:25
15
ABŞ Zəngəzur dəhlizini 100 illik icarəyə götürmək istəyir… – Bakı və İrəvan Türkiyənin hansı təklifini dəstəkləyib?

ABŞ Zəngəzur dəhlizini 100 illik icarəyə götürmək istəyir… – Bakı və İrəvan Türkiyənin hansı təklifini dəstəkləyib?

14 İyul 2025 / 18:24
42
Ələt – Culfa dəmir yolunun tikintisində Azərbaycan Cümhuriyyəti hökumətinin fəaliyyəti

Sovet planında Zəngəzur: Geosiyasi hesablar və tarixi nəticələr

14 İyul 2025 / 18:20
40
Türkiyə ilə Oman arasında enerji sahəsində anlaşma memorandumu imzalanıb

Türkiyə ilə Oman arasında enerji sahəsində anlaşma memorandumu imzalanıb

14 İyul 2025 / 17:17
21
ABŞ-da qocalar evində baş verən yanğında 9 nəfər ölüb

ABŞ-da qocalar evində baş verən yanğında 9 nəfər ölüb

14 İyul 2025 / 17:12
19
Suriya mənbələri İsraillə Bakı görüşünü təsdiqləyir! – Dəməşqlə Tel-Əviv arasında “böyük uçurum” – Kim, nədən vaz keçmir ?

Suriya mənbələri İsraillə Bakı görüşünü təsdiqləyir! – Dəməşqlə Tel-Əviv arasında “böyük uçurum” – Kim, nədən vaz keçmir ?

14 İyul 2025 / 16:52
63
İran: BMT sanksiyalarının bərpası mexanizmi işə salınarsa, biz buna cavab verəcəyik

İran: BMT sanksiyalarının bərpası mexanizmi işə salınarsa, biz buna cavab verəcəyik

14 İyul 2025 / 16:11
24
Avropa.info saytı gündəlik bülletenlər vasitəsi ilə siyasət, iqtisadiyyat, cəmiyyət, idman, mədəniyyət sahələri üzrə ölkədə və dünyada baş verən ən vacib hadisələri öz oxucularına operativ şəkildə çatdırır.
Direktor: Ruslan Bəşirli
Tel: 050 291 24 88
Baş redaktor: Şirvani Hümmətoğlu
Tel: 050 851 90 51
E-mail: avropainfo528@gmail.com
Ünvan: Bakı şəhəri, Akademik Həsən Əliyev küçəsi 96

AVROPA.İNFO © 2024 - Bütün hüquqları qorunur.

No Result
View All Result
  • Gündəm
  • Cəmiyyət
  • İqtisadiyyat
  • Siyasət
  • Ölkə
  • Dünya
  • Araşdırma
  • İdman
  • Kriminal
  • Köhnə versiya

AVROPA.İNFO © 2024 - Bütün hüquqları qorunur.