“Bir millət, iki dövlət”: Türkiyə ilə Azərbaycan arasında diplomatik əlaqələr 30 il əvvəl bərpa olunub

17:51 - 14 Yanvar

Azərbaycan ilə Türkiyə arasında diplomatik əlaqələrin bərpasından 30 il ötür.

Avropa.info xəbər verir ki, 1992-ci il yanvarın 14-də Türkiyə Respublikasının Bakıdakı Baş Konsulluğunun səfirliyə çevrilməsi ilə diplomatik əlaqələr bərpa olunub.

Son 30 ildə Ankara ilə Bakı arasında münasibətlər “bir millət, iki dövlət” prinsipi əsasında inkişaf edərək, müttəfiqlik səviyyəsinə yüksəlib.

Bu arada Türkiyə ilə Azərbaycan arasında münasibətlərin tarixi əslində Azərbaycanın müstəqilliyini ilk dəfə elan etdiyi 1918-ci ildən başlayır.

Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətini (AXC, 28 may 1918-ci ildə elan edilib) ilk tanıyan ölkə Osmanlı dövləti olub.

Qafqaz İslam Ordusu adlanan Osmanlı qoşunları həmin il sentyabrın 15-də Bakını erməni və bolşevik quldur dəstələrindən azad etdilər.

1920-ci ildə bolşeviklər Azərbaycanda hakimiyyəti ələ keçirdikdən sonra Türkiyə ilə əlaqələr davam etdi.

Azərbaycan müstəqillik müharibəsi illərində Mustafa Kamal Atatürkün rəhbərlik etdiyi Türkiyə Böyük Millət Məclisi hökumətinə yardım göstərmişdir.

Lakin sonrakı illərdə Moskva Azərbaycanın müstəqil fəaliyyət göstərməsinə mane oldu və Türkiyə ilə əlaqələr kəsildi.

İki qardaş ölkə 70 il sonra - Sovet İttifaqının dağılmasından və Azərbaycanın ikinci dəfə müstəqilliyini elan etməsindən sonra yenidən birləşdi.

Türkiyə Respublikası Nazirlər Şurası 1991-ci il noyabrın 9-da Azərbaycanın müstəqilliyinin tanınması haqqında qərar qəbul edib.

Beləliklə, bu dəfə Türkiyə Azərbaycanın müstəqilliyini tanıyan ilk ölkə oldu.

Prezident İlham Əliyev Azərbaycanın ümummilli lideri Heydər Əliyevin siyasi xəttini davam etdirərək Türkiyə ilə əlaqələrin hərtərəfli inkişafı kursunu müəyyənləşdirdi.

Türkiyə və Azərbaycan müştərək enerji və nəqliyyat layihələrini həyata keçirməklə qardaşlıq əlaqələrini daha da möhkəmləndiriblər.

Bütün sahələrdə olduğu kimi, Türkiyə hərbi sahədə də Azərbaycanı dəstəkləyib.

1992-ci ildən indiyədək iki ölkə arasında hərbi əməkdaşlıq sahəsində 100-ə yaxın saziş və protokol imzalanıb.

2013-cü ildə imzalanan memoranduma əsasən, iki ölkə hər il birgə təlimlər keçirməyə başlayıb.

Hər il keçirilən "TurAz Qartalı" hərbi təlimləri sayəsində iki ölkənin Hərbi Hava Qüvvələri arasında koordinasiya və qarşılıqlı fəaliyyət gücləndirilib.

Türkiyə ilə Azərbaycan arasında müdafiə sənayesi sahəsində də əməkdaşlıq inkişaf edib.

Arsenalında Rusiya istehsalı olan hərbi texnikaya malik Azərbaycan Türkiyənin müdafiə sənayesi müəssisələrinin istehsal etdiyi silah və sursatları alaraq öz döyüş qüdrətini artırıb.

Ankara son 30 ildə bütün platformalarda Bakının ədalətli mövqeyini dəstəkləyib, Qarabağın Ermənistan tərəfindən işğalına son qoymağa çağırıb.

Türkiyə İkinci Qarabağ müharibəsi zamanı Azərbaycana siyasi və mənəvi dəstək verdi.

“Azərbaycan tək deyil” deyən Türkiyə prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğanın dəstəyi üçüncü qüvvələrin Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin əməliyyatına müdaxiləsinin qarşısını alıb.

Azərbaycan ordusunun istifadə etdiyi Türkiyə istehsalı olan "Bayraktar" hücum PUA-ları müharibədə təsirli rol oynayıb.

2021-ci ildə Türkiyə ilə Azərbaycan arasında əlaqələr daha da inkişaf etdirilərək yeni səviyyəyə yüksəlib.

Prezident Ərdoğan iyunun 15-də Qarabağın simvolu olan Şuşa şəhərinə səfər edib və azərbaycanlı həmkarı Əliyevlə danışıqlar aparıb.

Ərdoğan və Əliyev “Şuşa Bəyannaməsi”ni imzaladılar və bunun sayəsində iki ölkə arasında münasibətlər müttəfiqlik səviyyəsinə yüksəldi.